zaterdag 7 januari 2023

lijstjes

Lijstjes, ik heb er een haat-liefde-verhouding mee. Aan het einde van een jaar en het begin van een nieuw jaar zie je ze veel voorbijkomen in de social media, in tijdschriften en bij collegebloggers: lijstjes met uitdagingen en dingen die er in het nieuwe jaar gedaan moeten worden. Waar mee gestart moet worden, of juist mee gestopt. Maar dit jaar zag ik ook blogs met een heel andere, frisse kijk op deze lijstjes. Zo las ik op de site van Evelien van der Velde een blog met de titel mijn to don't lijst en Aukje Leermakers schreef een blog over stoppen met lijstjes. 

Want dat kan natuurlijk ook! Gewoon doorgaan met je leven en je niet laten beperken door allerlei dingen die je niet mag, of jezelf gek maken over allerlei dingen die je in dit nieuwe jaar allemaal weer moet. Lekker alles bij het oude laten, want veranderen is niet altijd fijn, het schuurt, geeft ongemak en kan soms erg moeilijk zijn.

Mijn liefde voor lijstjes (en ik neem nu maar meteen mijn liefde voor notitieboekjes en planners mee, ze gaan voor mij hand-in-hand) komt voort uit mijn behoefte aan orde. Orde in mijn omgeving, maar vooral orde in mijn hoofd.

Vaak wordt er gedacht dat ons huis een minimalistische inrichting heeft. Niets is minder waar! T. is namelijk een verzamelaar van moderne kunst en heeft ook nog eens oog voor waardevolle snuisterijen op rommelmarkten. We leven niet in een volgestouwd pakhuis, maar kaal is het zeker niet. Opgeruimd is het wél, er slingert niets rond, alles heeft een vaste plek.

Mijn kantoor daarentegen is wel heel sober. Ik heb geen spullen op mijn bureau behalve de dingen die ik nodig heb. Ik heb een paar mooie ladeblokjes en een kast en aan het eind van de werkdag gaat alles weer terug in de lades en kast. We hebben een clear desk policy op school. Soms gebeurt het ook dat iemand anders mijn kantoor gebruikt wanneer ik er niet ben. Ik heb namelijk nog een bureau, op een andere verdieping, waar ik ook vaak zit. Ik heb een rolkoffertje voor mijn laptop en wat andere dingen, dat sleep met me mee als ik niet in mijn kantoor werk. 

Ik heb mijn thuisadministratie onlangs opgeruimd en toen kwam ik niet minder dan zeven notitieboekjes en -boeken in mijn kast tegen. Zeven! En nog allemaal nieuw! Als die door mijn handen gaan krijg ik spontaan zin om lijstjes te maken. 

Wanneer ik een lijstje heb geschreven of getypt voelt het prettig in mijn hoofd. Ik hoef dan niet meer na te denken en te onthouden wat ik nog moet doen of kopen. Voor de boodschappen is dat reuze handig, ik kom dan thuis niet tot de ontdekking dat ik iets vergeten heb.  Voor werkgerelateerde taken is het ook handig. Ook hier voorkomt het dat ik iets vergeet. Hoofd op orde, werk in orde!

Je kan je afvragen of de onderstaande lijstje ook zo helpend of nuttig zijn:

- welke kleren ik heb

- hoe vaak ik deze kleren draag

- hoe vaak ik heb gesport

- wat ik dan heb gedaan tijdens het sporten

- wat ik op een dag eet

- en of dat eten dan wel 'goed' eten is

- hoeveel ik weeg

- en of dat gewicht dan wel mijn streefgewicht is

- hoeveel blogs ik per maand wil schrijven

- en over welke onderwerpen deze blogs moeten gaan

- hoeveel dingen ik dit jaar wil weggooien

- wat de inhoud van de vriezer is

- welke bedragen ik uitgeef

- welke bedragen ik spaar

- welke boeken ik dit jaar wil lezen

- hoeveel zakgeld ik van mezelf mag uitgeven

- hoeveel geld ik aan nieuwe kleren mag besteden.

Ik denk dat ik maar stop, het idee is nu vast wel duidelijk. Ik ben dol op lijstjes!

De hekel die ik aan lijstje heb komt voort uit het feit dat ik geen enkel lijstje voor 100% nauwkeurig kan bijhouden. Er zit altijd wel ergens een kink in de kabel. En daar kan ik slecht tegen. Het is geen autisme, maar komt voor uit OCD gedrag. In mijn geval tel-symmetrie- en ordedwang. In milde mate want ik ben niet bang dat er vreselijk dingen gebeuren als ik de boel niet netjes op orde heb, maar fijn vindt mijn hoofd het niet. 

En omdat vervelende gevoel dat het niet gelukt is niet te hebben moet ik gewoon stoppen met lijstjes. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. 

Een tijd geleden vertelde ik al dat ik dol ben op een nieuwe start. Miljoenen mensen met mij vinden de eerste dag van een nieuw jaar een mooie dag voor een nieuwe start, dus heel raar is dat niet. De dieetindustrie draait in januari overuren en de kassa's rinkelen non-stop van alle dieetgerelateerde aankopen. Of het nu maaltijdvervangers zijn, magere producten, dieetboeken of sportkleding. Ook zijn er mensen die op 1 januari stoppen met drinken, geen vlees meer eten, gaan trainen voor een marathon of een jaar lang dezelfde jurk dragen.

Dit jaar begint het nieuwe jaar op een voor mij heel aantrekkelijke dag, namelijk een zondag. In mijn eetstoornishoofd is dat de eerste dag van de week. Ik heb op zaterdag vaak een soort cheat day, laat mijn eetregels dan een beetje vieren en eet een grote kom ijs met slagroom na het eten. Op zondag spring ik dan weer in de houding en lever ik mij weer over aan de eetstoornis. Ik ga braaf naar de sportschool en leef weer volgens mijn zelfopgelegde eetregels. 

Dit jaar wil ik het anders doen. Eetstoornisbrein is het hier absoluut niet mee eens! Mijn vingers hebben, onder regie van eetstoornisbrein, al een Excelbestand aangemaakt met een pagina voor mijn eetbuivrije dagen, een pagina met mijn sportmomenten en een pagina met mijn gewicht. Eetstoornisbrein kijkt er naar uit om dit te gaan invullen. Zou het heerlijk vinden wanneer er over een jaar 365 vinkjes op het lijstje eetbuivrijedagen zouden staan.

Maar tegelijkertijd zie ik er als een berg tegenop. Ik weet namelijk nu al dat ik het geen jaar volhoud. De dag dat ik een eetbui heb wil ik met een nieuwe pagina beginnen.  Op de computer, dat is makkelijk en snel, of in een notitieboekje - liefst eentje die nog niet gebruikt is - dat is wat meer werk want dan moet ik daar ook nog eens netjes in schrijven, het liefst iedere dag met dezelfde pen. 

En zo strijden eetstoornisbrein en ik om de overwinning. Eetstoornisbrein staat voor op het moment dat ik dit schrijf, 30 december, en lijkt te gaan winnen. Wat is het geworden: wel of geen lijstjes? Je leest het ongetwijfeld binnenkort hier op mijn schrijfplek!


20 opmerkingen:

  1. En een middenweg door minder lijstjes? Bevalt dat,dan kun je verder minderen. Ik heb lijstjes,vaak losse briefjes om te onthouden. Zo vergat ik gisteren een jarige vriendin te appen. Dus de kalender is niet genoeg en er komt weer een lijstje bij

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Izerina, een middenweg is inderdaad beter. Ik kom er nog een keer op terug, want ik heb nu al minder lijstjes dan vroeger, maar helemaal loslaten lukt niet. Verjaardagen staan allemaal in mijn digitale agenda, ik krijg ruim op tijd een herinnering zodat ik nog een kaart kan sturen. En eigenlijk is het niet nodig want ik weet van iedereen de verjaardag uit mijn hoofd, zélfs mijn collega's en soms ook nog hun kinderen of hun vrouw, of ik weet hun trouwdatum. Gekke, maar handige afwijking!

      Verwijderen
  2. Ik wens je een mooi, gelukkig en liefdevol 2023 toe!
    En wat die lijstjes betreft, daar heb ik geen mening over. Als het jou helpt dan moet je het maar doen.
    Ik zou doodmoe worden van al die opgelegde regels en lijstjes.
    Ik ben wel van orde en netheid.
    Ga graag 3-4 keer in de week naar de sportschool. Wandel graag en zwem veel. Zo zie je maar weer, ieder zijn eigen ding.
    Wens je veel wijsheid en nog veel meer liefde toe.
    Hoop dat steeds iets beter met je mag gaan.
    Veel respect voor je💪🏼💪🏼💪🏼💪🏼💪🏼💪🏼

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Engelien, dank je wel, ook jij natuurlijk een 2023 met leuke en gezellige dingen en veel liefde. Het kost tijd en energie om al die lijstje bij te houden, dus ik beperk me nu tot nog een enkele lijst. Jij houdt ook, net als ik, van bewegen, ik vind het heerlijk, alleen bij mij is het teveel moeten en daar heb ik wel eens last van. Wijsheid komt met de jaren, dus ik hoop dat het snel een keer komt!! 😉

      Verwijderen
  3. Ik ben ook wel van de lijstjes, maar op een andere manier. Boodschappenlijstje, altijd mee dan vergeet ik niks. En ik heb een lijst van alle benodigdheden, en als ik boodschappen moet doen gebruik ik deze lijst om te checken wat bijna op is en wat ik dus nieuw moet kopen. Ik heb ook elke dag een to-do-lijstje waar ik in de loop van de dag dingen van kan doorstrepen. Dat doorstrepen schijnt je dopamine te geven, en het is ook erg bevredigend.
    Maar jouw lijstjes zijn anders: het zijn meer moet-lijstjes. Ik bepaal niet van te voren hoeveel blogs ik wil schrijven bijv. Je stelt jezelf een doel waar je aan moet gaan voldoen. En dat levert meer frustratie en stress op, dan dat het bevredigend is. Zou niet weten hoe je dat zou moeten veranderen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemiddag Judy, het zijn inderdaad meer moeten lijstje, ik heb er niet veel meer hoor, maar het lijstje met gewicht, sporten en goed eten nog steeds. Het beste is om te stoppen, cold turkey gaan!

      Verwijderen
  4. Ik wens je vooral rust in je hoofd en dat je jezelf mag leren aanvaarden zoals je bent. Ik doe niet aan lijstjes. Het enige 'lijstje' wat ik heb is een boodschappenlijstje omdat ik anders de helft vergeet. En andere zaken die ik niet mag vergeten, die staan in mijn outlook agenda. Op kleur, dat dan weer wel.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemiddag Myriam, het lijstje met sporten en goed eten is een vervelend lijstje. Vandaag wilde ik eigenlijk niet gaan sporten maar dan vind ik toch dat ik moet, en dan kan ik deze dag ook weer met een vinkje afronden. Ha ha... mijn afspraken zijn ook gesorteerd op kleur!

      Verwijderen
  5. Ik heb ontdekt dat ik per dag maar drie dingen echt kan afmaken. Daarom probeer ik alleen drie prioriteiten vast te stellen. Er is dan ruimte voor onverwachte zaken, die zich op het werk en ook thuis regelmatig voor doen. Een longlist ("ooit of later") legt alle ideeën en vragen vast om later door te nemen of op te nemen op een actielijst.
    Mijn valkuil voor goede voornemens lijstjes is, dat ik de criteria heel smart wil vastleggen en dan veel tijd en aandacht nodig ben om te beoordelen of ik iets als afgerond mag aftoepen. Voorbeeld: iedere dag bewegen volgens een norm, eten volgens een norm, mijn thuisstudie doen, lezen in een stichten boek, contacten onderhouden - je voelt hem wel.
    Een aantal zaken zijn gewoontes geworden waar ik me vrijwel altijd aan houd en die ik niet meer apart wil vastleggen. Zo probeer ik ruimte in mijn hoofd te maken. Voor het bewegen geef ik mezelf een ster als ik die dag lekker ben gaan bewegen. Op werkdagen verdien ik die ster wat makkelijker dan in het weekend, wanneer ik meer tijd heb. Ik heb er geen harde criteria voor. Maar eens kijken hoe dat gaat bevallen. Zo, ik ga nu naar buiten want het zonnetje schijnt!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemiddag Anoniem, ik heb ook al vaker gelezen dat er max drie dingen op een dagtakenlijstje moeten staan, en dat het dan meestal wel te doen is. Er zijn heel veel tips voor het maken van takenlijstjes mbt je werk / huishouden etc. Je hebt een goede aanpak door jezelf sterren te geven vind ik. WAt leveren die sterren je op, of is het gewoon fijn om een sterdag te hebben? Ik kom net van buiten, het zonnetje schijnt hier ook maar het is nog best fris met harde wind!

      Verwijderen
    2. Ze leveren me een goed gevoel op, ik heb er geen beloning aan gekoppeld. Ik had daar niet eens over nagedacht eigenlijk. Ik kan het alsnog doen natuurlijk :-) maar misschien blijf ik ook wel bij "een goede gewoonte is zijn eigen beloning".

      Verwijderen
    3. Helemaal mee eens, en je beloning is natuurlijk een gezondere leefstijl, for what it's worth!

      Verwijderen
  6. Boodschappenlijstjes zijn handig en soms een gele sticker op laptop voor iets dat ik moet doen die dag, bellen of zo. Verder heb ik een kleine agenda.
    Van de 3 vriezers heb ik wel eens een bestand in Word gemaakt maar dat was niet vol te houden als ik wat verplaatste in lades als er grotere voorraad kwam uit Duiteland bv halen we wel graag wat. Nu zit het best goed verspreid over de diverse lades, een voor groente, een voor alles voor soep, een met ingevroren fruit , ook van tgtg boxen, en daar maak ik dan eens in de paar weken in een muffinvorm schijfjes voor in de yoghurt van H. Een la met spruiten, een met kip, etc etc

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemiddag Lot, ik weet precies wat we in de vriezer, voorraadkast en koelkast hebben. Ik kan ook mijn afspraken wel goed onthouden, maar daarvoor het ik ook nog een digitale agenda. Ik vind afvinklijstjes het fijnst, dingen die gedaan zijn zichtbaar maken. Onze vriezers hebben net als bij jullie ook een vaste indeling.

      Verwijderen
  7. Ik heb juist een hekel aan lijstjes, schrijf niets op behalve dan afspraken in mijn agenda.
    Ik ben wel heel geordend, alles heeft een eigen plaats in huis en ben soms (volgens mijn man dan) overdreven hygiënisch.
    Zelfs boodschappenbriefjes maak ik nooit, ik ga liever een keer extra dan dat ik het opschrijf.
    Ik schrijf sowieso weinig op, toen ik 11 jaar was heeft een broer mijn dagboek opengebroken en aan tafel voorgelezen. Gelukkig schreef ik zelfs daar behoorlijk selectief in, en daar ben ik om diverse redenen nog altijd blij om.
    Jij schrijft een paar lijstjes omdat het “moet” van je zelf en ik schrijf geen lijstjes omdat dat “moet” van mijzelf.
    Zo heeft een ieder zijn eigen worstelingen en zolang het goed hanteerbaar is geeft het niet (vind ik dan hè).
    Hoop voor jou dat je lijstjes in ieder geval meer ontspanning dan inspanning geven.
    Ria

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemiddag Ria, wat een rotstreek van je broer! De meeste lijstjes geven me inspanning, dus met veel ben ik ook al een poosje gestopt en niet weer begonnen op 1 januari. Ik moet dingen een beetje loslaten, op z'n beloop laten. De controle eens niet hebben... oei wat lastig!

      Verwijderen
  8. Wat is het soms toch lastig om met jezelf te moeten leven. Heel herkenbaar.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Nicole, die lat weer he, die altijd zo hoog moet liggen voor onszelf!

      Verwijderen
  9. Dat zijn wel heel veel lijstjes! Ik ben ook dol op lijstjes. Maar gewoon omdat ik het doorstrepen van dingen zo fijn vind. Ik ben benieuwd.

    BeantwoordenVerwijderen