Deze week ben ik weer gaan werken na zes heerlijke weken zomervakantie. Het is ineens weer druk. De wekker gaat om 05.20 uur, om 07.15 uur ben ik op school, ik doe de dingen die ik doe, ga naar huis, ga sporten, kook, of niet, en voor ik het weet is het bedtijd. Bloggen komt er even niet van.
Vanaf 2 september ga ik weer tijd besteden aan deze blog, tot dan!
Over mijn zogenaamde eetregels heb ik al eerder geschreven. Ik heb uitgelegd hoe mijn ontbijt eruit ziet, wat ik eet wanneer ik zelf mijn lunch klaarmaak en ook welk tussendoortje ik in mijn ochtendpauze eet. Blijven nog over de andere tussendoortjes en mijn avondeten. Over deze laatste gaat het vandaag.
Misschien een verrassing, maar het avondeten is geen groot probleem. Dat wil niet zeggen dat het niet aan allerlei, zelf bedachte, regels onderhevig is. Deze regels kan ik niet allemaal opsommen, maar ze zitten in mijn hoofd en bijna automatisch pas ik ze toe. Het is een tweede natuur geworden.
Laat ik maar beginnen met het tijdstip. Avondeten is om 19.00 uur. Eerder mag niet, later mag wel. Eerder vind ik lastig. Zelfs een paar minuten eerder vind ik vervelend. Ik kan dan wel eten, maar liever niet. Een half uur of meer eerder, dan heb ik een probleem. Dan krijg ik stress, ga ik mentaal tegenstribbelen en dingen bedenken om het uit te stellen. Lukt niet altijd en als ik dan toch eerder eet blijkt na afloop dat er niets aan de hand is.
Ons eetpatroon is hoofdzakelijk vegetarisch met een tot twee keer per week heel weinig vlees. Een saucijs delen we, een kipdij delen we, onze gehaktballen zijn ongeveer 90 gram.
Maandag is meatfree Monday én pastadag. Bijna alle maandagen eten we dus een pastagerecht. Er zijn een paar favorieten zoals pasta met spinazie en champignons, lasagne met aubergine, pasta met prei, peen en erwtjes, pasta met tomatengroentesaus en pasta met bloemkool en kaas uit de oven. Daarbij altijd een salade.
Dinsdag is ons Hollandse pot dag. We eten dan vlees, aardappels (gekookt, gepureerd of gebakken) en groenten. Tegenwoordig eet ik ook graag gebakken aardappels, jaren geleden niet want voor bakken heb je vet nodig. Nu vind ik dat niet meer erg, juist lekker.
Woensdag eten we vaak iets met rijst. Ik eet nu ook gewone witte rijst, voorheen alleen maar zilvervliesrijst. Meestal zit er bij zo'n maaltijd dan ook een ei. Gekookt als het bijvoorbeeld iets met curry is, of gebakken zoals bij foe yong hai. Tjaptjoy eten we met kip. Soto ajam ook.
Donderdag is peulvruchtendag. Chili sin carne of een andere peulvruchtenschotel zoals een Marokkaanse tagine met kikkererwten en pompoen. Kikkererwten gaan ook in een Spaanse schotel met spinazie. Linzen eten we ook, eigenlijk alle soorten peulvruchten weten we te waarderen en lekker klaar te maken. Brood of rijst erbij.
Vrijdag eten we iets makkelijks, soms bestelt T. wat en maak ik voor mezelf iets klaar.
Datzelfde doen we op zaterdag, als T. op vrijdag besteld heeft eet hij daar op zaterdag nog een keer van. Of we eten soep met brood, soms een kroket met brood en sla. Alles kan.
Zondag kan een lazy day zijn met betrekking tot koken, maar kan ook juist wat uitgebreider. Vis bijvoorbeeld, of kip uit de oven. Hier zijn geen regels voor.
Dan heb ik nog wat eetregels die te maken hebben met soort, vorm en kleur.
Denk bij soort bijvoorbeeld aan sperziebonen. 's Avonds sperziebonen op het menu dan eet ik ze overdag niet in mijn salade. En als er 's avonds een gerecht met ei op het programma staat dan eet ik geen ei in mijn lunchsalade. Ook eet ik liever niet twee avonden achter elkaar hetzelfde, dus vandaar dat we wisselen met brood, rijst, aardappels.
Bij vorm kan je denken aan een bord met spruitjes. Daarbij eet ik het liefst puree en stoofvlees. Zeker geen gehakbal en gekookte aardappels. Dat zijn teveel 'ronde' en losse dingen op mijn bord.
Bij een gerecht als andijviestamppot eet ik juist wél graag een gehakbal of saucijs, want met stoofvlees of hachee vind ik dat allemaal teveel 'prut'.
Kleur is ook een beetje aan regels gebonden. Ik eet het liefst verschillende kleuren. Witlof met ham en kaas en aardappels vind ik lekker, maar vrij saai om te zien. Toch valt daar weinig kleur aan toe te voegen. Je ziet, met deze regel kan ik niet altijd uit de voeten en dat is verder okay.
Het zijn slechts een paar voorbeelden, er zijn er vast nog meer. Het idee is duidelijk lijkt me.
Op vrijdag worden onze boodschappen bezorgd en ga ik naar de markt. Op zaterdag haal ik de resterende boodschappen bij de andere supers in verband met eventuele aanbiedingen of producten die de Jumbo niet online verkoopt. Ons weekmenu plan ik een week eerder in het weekend zodat ik de boodschappen kan bestellen. Bij het maken van het weekmenu houd ik rekening met mijn regels.
Ik heb eerlijk gezegd geen idee waarom ik deze regels heb, ook niet waar ze vandaan komen en ook niet wanneer ik ermee ben begonnen. Zoals met zoveel 'raar eetgedrag' sluipt het erin en is het na verloop van tijd ingebakken.
Gaat het weleens anders? Ja, vaak genoeg. En daar kan ik tegenwoordig prima mee leven. Ik krijg steeds minder vaak stress wanneer het anders loopt. Het rare is dat ik nog wel steeds denk aan de regels maar ze niet meer zo belangrijk vind. Bij het ontbijt en de lunch is dat nog niet zo. Ik hoop dat ik daar ook ooit nog eens wat soepeler mee om zal gaan.
In mijn vroege pubertijd logeerde ik wel eens bij mijn oma R. Bij mijn oma Engelien en grootvader heb ik voor zover ik me kan herinneren nooit gelogeerd. Ik heb het van de week nog aan mijn vader gevraagd, hij denkt ook dat ik nooit bij zijn ouders heb gelogeerd. Ik heb wel andere herinneringen aan ze.
Zo herinner ik me een warme zomerdag bij hen thuis. Oma en grootvader woonden in een portiekwoning in Den Haag, niet ver van het Zuiderpark. Ik ben nog klein en het is een snikhete dag. Ik denk dat we op visite zijn. Oma heeft een met water gevulde wasteil op het kleine balkonnetje gezet. En een wit laken gespannen om de zon tegen te houden. Ik speel met het water. Ik had geen badkleding bij me en droeg ik een onderbroek van mijn oma. Ik was nog klein maar mocht dus kennelijk niet in mijn blootje op het balkon met water spelen. Deze herinneringen zijn wat vaag en hoe het precies zat weet ik niet meer. Ook mijn vader kan het zich niet herinneren.
Een andere herinnering is mijn oma haar zelfgemaakte broodbeleg. In de kast had zij blikjes staan met twee verschillende mengsels. In het ene busje zat een mengel van cacao en kokosrasp en in het andere cacao en suiker. Wij aten thuis hagelslag, kokosbrood, appelstroop, jam en pindakaas dus deze mixen waren heel bijzonder. Destijds realiseerde ik me niet dat het misschien een goedkoop alternatief was, want ik vond het heerlijk! Net als bij oma R. gebruiken mijn grootouders uit Den Haag ook alleen maar roomboter. Thuis was ik margarine en zelfs halvarine gewend en aten wij alleen in het weekend witbrood. Dus de witte boterhammen bij oma en grootvader, mét dik boter en oma haar broodbeleg waren een echte traktatie! Ik heb het nooit thuis nagemaakt. Zo blijft de herinnering er eentje die hoort bij oma Engelien.
Tuurlijk mag je dat denken. Je mag denken wat je wil! Je mag denken dat een slimme vrouw wel beter weet en anders kan handelen. Je denkt vast ook dat iemand met een angststoornis zich niet moet aanstellen, want er is niets om bang voor te zijn. Of dat iemand met smetvrees overdrijft en zijn handen geen tientallen keren hoeft te wassen, want ze zijn niet vies. Om maar niet te spreken van OCD, dat is zo idioot want waarom zou je alles zo perfectionistisch doen terwijl dat helemaal niet nodig is? Het zit allemaal in je hoofd en je hoofd dat ben jij, dus kan je ook normaal doen. En zo is het maar net!
Ik stel me natuurlijk aan wanneer ik weer eens een huilbui heb in een restaurant in het buitenland omdat er niets op de kaart staat waar ik me comfortabel bij voel. En voor mijn plezier lopen we vervolgens de zaak weer uit om bij een heleboel andere restaurants de menu's te bekijken waarna we ergens belanden waar ik uiteindelijk iets eet omdat ik iets moet eten. Zo leuk ook voor de partner al dat gedoe, hij geniet er ook echt van!
Ik stel me natuurlijk aan wanneer ik stress heb omdat er een uitstapje op het programma staat waarvan ik niet weet hoe het verloopt met betrekking tot het eten. Ik vind het heerlijk om al dagenlang over en over te bedenken wat ik zal doen met het eten. Wel mee-eten, niet mee-eten? Echt zo fijn om daar mee bezig te zijn!
Ik stel me natuurlijk aan wanneer ik onrustig word als ik op school niet op tijd weg kan vanwege een vergadering of incident waarbij ik nodig ben en ik daardoor niet naar de sportschool kan. Ik vind het echt zo fijn om dan thuis te komen en me rot te haasten om toch nog, voor het eten, even te kunnen sporten. En als er helemaal geen tijd meer is ben ik meteen het zonnetje in huis, is echt heel goed voor mijn humeur!
Ik stel me natuurlijk aan wanneer ik op dagen dat de sportschool dicht is, de feestdagen, op de fiets stap en 30 km ga fietsen om toch maar te bewegen. En dat het vriest, regent of stormt vind ik dan helemaal niet erg, nee joh... dan is de inspanning groter en ben ik nog blijer dat ik ben gaan fietsen.
Ik stel me natuurlijk aan wanneer mijn man het eten maakt en ik zie dat hij liters olie en kilo's boter gebruikt om iets lekkers te maken. Ik vind het fantastisch om dan terloops nog even een opmerking erover te maken zodat de sfeer in huis meteen verpest is. Echt zo tof!
En tenslotte de kers op de taart: de eetbui! Wat een feest, wat een genot, eten tot je propvol zit, buikpijn krijgt, bijna moet kotsen en vervolgens niet goed slaapt omdat al dat eten verteerd moet worden en je de hele nacht zweetaanvallen en krampen hebt. Dan is het opstaan de volgende dag erg prettig en ben je fit en uitgerust en kan de werkdag ook niet meer stuk!
Nee joh, allemaal aanstellerij, ik doe deze dingen omdat ik anders niets heb om over te bloggen.
Feestjes, verjaardagen, afspraken en dates, bijna alle sociale activiteiten gaan gepaard met drinken en/of eten. Wanneer je met een vriend of vriendin afspreekt drink je koffie, thee, fris, een biertje of een glas wijn. Een lunchafspraak is vanzelfsprekend met iets te eten erbij. Bruiloften en uitvaarten, waar mensen samenkomen wordt gegeten en gedronken.
Zelfs tijdens de coronapandemie, toen alles dicht was en we niet bij elkaar op bezoek mochten, ging een sociaal contact samen met iets nuttigen. Ik heb ik die tijd veel wandelafspraken gehad. Mijn wandelpartner en ik liepen dan langs een zaakje waar we een beker koffie konden afhalen of we namen zelf wat mee en zochten onderweg een gezellig plekje op om even te zitten en onze koffie te drinken.
Wanneer je een eetstoornis hebt kunnen uitjes en etentjes erg ingewikkeld zijn en beleef je vaak minder plezier aan deze sociale contacten. De spontaniteit verdwijnt en je blijft liever thuis waar je je aan al je eigen eetregels kan houden.
Voor mij is het eten niet zo heel lastig, daar kan ik vaak nog wel een mouw aan passen. Is de afspraak in een horecagelegenheid dan bekijk ik van te voren de kaart en maak ik alvast een keuze. Niet dat dit nu zo makkelijk gaat, maar het lukt. Is de afspraak bij iemand thuis, voor een lunch bijvoorbeeld, dan overleg ik vooraf hoe we het aanpakken. Dat gaat ook altijd goed.
Etentjes 's avonds bij vrienden vind ik nooit zo'n probleem. Als ik overdag volgens mijn eetregels heb gegeten dan kan ik 's avonds zonder moeite meedoen met de rest. Dat komt ook omdat ik de volgende ochtend naar de sportschool kan om de maaltijd eventueel te compenseren.
Wat ik lastig vind is eten in combinatie met de eettijden. Ik ben gewend op een bepaalde tijd te eten, en ook mijn tussendoortjes hebben hun vaste moment. En die zijn veel moeilijker te plannen wanneer ik samen met anderen iets doe. Dan heb ik daar geen controle over. En dat vindt eetstoornisbrein maar niks.
Zo zijn er sociale activiteiten die met het werk te maken hebben en waar ik wel aan mee wil doen.
De eerste schooldag van het nieuwe schooljaar is zo'n moment, er is dan 's middags een teambuildingsactiviteit. Nu sta ik al niet te popelen om te gaan kajakken, steppen of klootschieten, maar als er dan ook nog een lunch bij hoort, dan worden mijn stresshormonen actief.
Komende week is het niet anders en staat er een uitje op het programma op dag een. De uitnodiging kwam op de laatste dag van het schooljaar waardoor ik er zes weken lang aan kon denken.
De activiteit begint met een gezamenlijke lunch op school om 12.00 uur en vervolgens wordt iedereen om 13.00 uur elders in de stad verwacht voor de uitleg en start van het programma.
De lunch is al lastig want ik eet altijd om 12.45 uur! Nu ben ik dus al weken van te voren bezig in mij hoofd met wat de beste strategie is. Inmiddels heb ik daar een plan voor.
Daarnaast is de dag pas rond 16.30 uur is afgelopen. Dan moet ik daarna nog naar huis en dat betekent dat er geen tijd meer is om te sporten. Ook iets waar ik niet blij mee ben, maar hiervoor heb ik inmiddels ook een plan.
Ik neem mijn eigen lunch mee en wanneer de gezamenlijke lunch begint ga ik op de fiets naar de locatie, dat is 30 minuten fietsen. Ik zoek daar een bankje en eet dan mijn lunch. Het wordt volgende week maandag mooi weer dus buiten eten is geen probleem. Vervolgens doe ik mee met het programma en aan het eind fiets ik naar huis. Twee keer 30 minuten fietsen is voldoende vervanging voor de sportschool.
Als ik het zo aanpak heb ik er het minst last van en kan ik van de teambuildingsactiviteit zelf genieten. Dat ik de lunch mis is niet erg, ik weet dat er meerdere collega's zijn die dat onderdeel overslaan. Nu ik het plan helemaal rond heb en de weersverwachting heb gezien krijg ik zowaar zelfs zin in deze dag!
Nadat ik verslag deed van mijn eetgedrag tijdens onze vakantieweek in de Elzas is het natuurlijk logisch dat ik er een vervolg aan geef en vertel hoe mijn weegmoment uitpakte.
Toen we zondagmiddag thuis kwamen en zijn gaan uitpakken heb ik, tijdens dit uitpakken en opruimen, nog een grote eetbui gehad. Ik kon mezelf werkelijk niet bedwingen en dat kwam deels omdat ik enorm veel honger had. We hadden natuurlijk onderweg wel wat gegeten, maar niet heel veel omdat we ook weer graag snel wilden doorrijden naar huis. Daarnaast had ik rommelig gegeten, net als de zaterdag voor vertrek. De pizza was al een trigger en na de pizza heb ik nog chocolade gegeten en een toetje. Dat was een zetje richting eetbui.
De eetbui op zondagmiddag begon met brood met pindakaas, daar had ik trek in, en er was nog brood over van de lunch. Vervolgens heb ik noten gegeten, een grote portie vla met muesli genomen en daarna nog heel veel gesnoept. Echt heel veel. Omdat ik geen zin had in koken en T. ook niet - die had gereden en was bekaf - hebben we een patatje en een kroket gehaald. Daarna heb ik ook nog heel veel ijs gegeten.
Ja, ik had honger, en ja ik mag eten wat ik wil. Ik had het alleen liever niet op deze manier gedaan. En ja, het was een echte eetbui volgens de definitie uit het DSM handboek:
Op maandagochtend durfde/wilde ik me niet wegen. Na een eetbui klopt het gewicht op de weegschaal niet. Dat klinkt een beetje raar, want de weegschaal is de weegschaal, die ziet niet dat ik een eetbui heb gehad. Toch liet ik de weegschaal voor wat ie was. Bovendien, een dag later zou het een augustus zijn en dat is in mijn hoofd een mooi startmoment, de eerste van de maand, na een vakantie. Ik heb er al eerder iets over geschreven, dat lees je hier.
Dus op dinsdagochtend heb ik mijzelf gewogen. De weegschaal gaf acht ons (nog geen kilo!) meer aan dan voor vertrek. Die acht ons zorgt ervoor dat ik weer een gezonde BMI waarde heb.
De conclusie is dus dat ik gewoon kan eten wat ik wil, daarbij niet als een malle hoeft te sporten, óók niet na een gebakje of een grote lunch, en dat mijn gewicht dan niet na een week is toegenomen. Dit is geen nieuws en dit wist ik natuurlijk al lang. En bovendien, wat aankomen in gewicht kan geen kwaad dus als het wel zo zou zijn dan zou dat nog geen ramp moeten zijn. Maar dat is het voor mijn eetgestoorde brein natuurlijk wel.
Waarom heb ik niet meer vertrouwen in mijn lichaam en mijn gezonde brein? Waarom denk ik zo negatief en totaal irrationeel over mijn gewicht? Is dat af te leren? Na een week?
Ik heb deze vakantie een aantal afspraken om te gaan lunchen en bij een collega op theevisite te gaan. De lunches ga ik van genieten, ik ga eten waar ik trek in heb! En voor de theevisite ga ik een bananencake bakken, mijn collega heeft twee jonge kinderen en die lusten dat vast en zeker ook wel. Ik bak er dan meteen eentje voor onszelf, want ik ben er ook dol op.
Ik blijf het proberen, die eetgewoonten los te laten, en ik blijf erover bloggen!
Update: bovenstaande schreef ik op woensdag jl. Gisteren heb ik geluncht met een vriend waar ik al op de middelbare school bevriend mee was en ik dus al meer dan 40 jaar ken. We spreken een of twee keer per jaar af. Deze keer in mijn woonplaats. We hebben heel lekker gegeten en 's avonds thuis ook weer lekker gegeten en GEEN eetbui gehad. Mijn gewicht is inmiddels weer terug naar waar het was voor we op vakantie gingen, dus meer eten is het devies! Vandaag heb ik een grote schaal ijs met slagroom en advocaat op, en weer GEEN eetbui.
Lang heb ik twee oma's en een opa gehad. De ouders van mijn vader, oma Engelien en grootvader, woonden in Den Haag. Daar gingen we af en toe op visite en zij kwamen af en toe bij ons. Mijn vader is later gebrouilleerd geraakt met zijn ouders, maar ik heb tot het eind wel contact gehad. Ik heb zelfs nog een laatste brief van mijn grootvader, deze stuurde hij mij toen ik in Londen woonde en hij in een bejaardenhuis.
Mijn moeder had alleen nog haar moeder. Oma R. Zij woonde alleen, was weduwe geworden vlak voor mijn ouders verkering kregen en heeft, voor zover ik weet, nooit meer een relatie gehad.
In mijn kindertijd was ze niet altijd aanwezig, het was een moeilijke vrouw en de relatie tussen haar en haar drie kinderen verliep stroef. Er waren jaren waarin ze geen contact had met mijn moeder. In mijn pubertijd was dit contact wat verbeterd en zagen we oma weer vaker. Zo stroef als het contact met haar eigen kinderen was, zo leuk was zij met haar kleinkinderen. Oma was dol ons en wij vonden haar ook geweldig. Ik heb een paar keer, ik denk een keer of vier, in de zomervakantie bij oma gelogeerd.
Haar woonplaats was Rijswijk, hier woonden ze in een naoorlogse flat waar geen echte badkamer was maar een lavet. Ze had een slaapkamer en een woonkamer annex eetkamer. Als ik bij haar logeerde mocht ik in haar bed in haar kamertje slapen. Zelf sliep ze dan op een opklapbed in de woonkamer.
Logeren bij oma R. was een groot feest. We deden allerlei leuke dingen. We reisden met bus en tram. We gingen altijd naar Kijkduin of Scheveningen om een ijsje te eten. Ook vaste prik was een bezoekje aan het centrum van Den Haag. Daar aten we dan een kroketje bij Dungelman. We hebben zelfs een keer hamburgers en patat gegeten bij de Wimpey, mijn eerste bezoek aan zo'n hamburgerzaak. Ik had ervan gehoord en wilde dit natuurlijk ook eens zien en eten. En voor oma R. was niets te dol, dus togen wij samen richting fastfoodzaak.
Tijdens zo'n logeerpartij aten we 's avonds altijd hetzelfde. Kipdrumsticks, gebakken aardappels, sperziebonen - lekker lang gekookt, vond ik heerlijk! - en appelmoes. Het toetje was steevast Mona chipolatapudding. Oma hoefde mij nooit te vragen wat ik wilde eten want ze wist dat dit mijn lievelingskostje was.
Op de tweede avond aten we stapels witte boterhammen met dikke lagen roomboter en geprakte aardbeien met suiker. De aardbeien prakten we in een apart schaaltje naast ons bord. Ik herinner me dat ik daarvan bleef eten! Als toetje was er dan de rest van de chipolatapudding.
Aan het begin van de ochtend, voor we op pad gingen, liep ik op dag twee altijd naar de banketbakker een paar straten van haar appartement vandaan. Daar kocht ik dan iets lekkers om te trakteren 's avonds bij de koffie. Ik nam altijd hetzelfde mee: harde mokka's, zowel mijn oma en ik smulden daarvan.
Bij oma mocht alles op, er was genoeg lekkers en oma vond alles goed. Oma zelf at niet zoveel, ze rookte liever, filterloze Caballero's, en daarnaast dronk ze sloten koffie met gekookte melk. Haar koffie maakte ze met gekookt water en een opgietpotje met filter, ze deed daar altijd een schepje Buisman bij.
Mijn oma werkte in die jaren nog een paar dagdelen per week. Ze was een soort huishoudster/gezelschapsdame van een Russische mevrouw, de weduwe van een hooggeplaatste Russische expat. Een keer zijn oma en ik op visite gegaan bij deze mevrouw, oma wilde mij graag kennis laten maken denk ik. Het bezoek duurde voor mijn gevoel uren en we werden de hele tijd volgestopt met lekkere dingen. Er was zelfs kaviaar! Nou, dat vond ik me een partij vies, tot grote hilariteit van beide dames!
's Avonds keken oma en ik televisie. Ik denk dat er tijdens een van mijn logeerbezoeken een EK of WK was. Ik vond daar niets aan maar oma was erg fanatiek en keek alle wedstrijden. Ze zat soms op het puntje van haar stoel en gaf commentaar alsof ze de bondscoach zelf was. Ik las mijn boek of tijdschrift.
Ook had oma veel foto's van vroeger die we bekeken en we draaiden platen op haar oranje pick-up. De plaat die ik het mooist vond en keer op keer op het hoogste volume keer afspeelde was The Elephant Song van Kamahl. Nog steeds krijg ik kippenvel wanneer ik dat nummer hoor en moet ik terugdenken aan de leuke tijden die ik bij en met oma R. heb gehad.
