donderdag 9 mei 2024

kan een eetstoornis over gaan?

Succesverhaal

Als ik de YouTube filmpjes moet geloven wel. Als ik de websites met informatie en adviezen moet geloven ook. En als ik alle boeken die ik heb gelezen goed heb begrepen dan zijn ook daarin de vooruitzichten op volledige genezing talrijk.

Ik snap dat. Als je er aan hebt geleden en het is over dan wil je dat waarschijnlijk van de daken schreeuwen. Vooral voor al die anderen die er nog last van hebben. Jij weet tenslotte dat het kan. Jij bent namelijk beter. Dus zet je je succesverhaal op een website, maak je er filmpjes over of publiceer je een boek. 

Statistieken

Statistisch gezien geneest een groot deel van de mensen met een eetstoornis ook van de aandoening. Maar dat geldt niet voor iedereen. Van de mensen met anorexia, de dodelijkste van alle psychische stoornissen, schijnt zo'n 20% nooit te genezen.

Er worden regelmatig onderzoeken naar eetstoornissen gedaan. Aan dit onderzoek van enkele jaren geleden heb ik zelf ook meegedaan. Juist omdat ik bij de groep 50+ hoor vind ik het belangrijk dat ook mijn stem gehoord wordt en meegenomen wordt in de statistieken.

Ik heb geen anorexia, ik heb mogelijk boulimia, maar de diagnose die ik heb gekregen, beschrijft mijn eetstoornis als NAO (Niet Anders Omschreven), wat eigenlijk een combinatie is van verschillende eetstoornissen. Dit is het geval voor veel mensen, en deze complexiteit maakt het moeilijk om te genezen.

Het is te vergelijken met een onderbeen dat op meerdere plekken gebroken is, wellicht zelfs verbrijzeld. Dit is moeilijker te genezen dan een nette breuk waarbij gips volstaat en geen ijzeren pinnen nodig zijn. Het is niet bijzonder ingewikkeld. Echter, geen enkele eetstoornis is gelijk; het is nooit slechts een been met een simpele breuk.

Brein

Ons brein is uiterst intelligent en heeft de kracht om ons alles te laten doen wat het verlangt. Wanneer het brein besluit dat je niet genoeg moet eten of niet in gewicht moet aankomen, zal het alles in het werk stellen om dat te bewerkstelligen. Het is niet eenvoudig om het brein van gedachten te doen veranderen. Er zijn echter methoden om dit te bereiken, en een daarvan is het overtuigen van je brein dat er een andere manier is.

Maar hoe doe je dat? Tijdens de therapieën die ik heb gehad heb ik het geprobeerd. Er is mij uitgelegd dat ik mezelf moet dwingen dingen anders te doen. En als ik dat maar vaak genoeg doe dat het dan gewoon wordt en dat mijn brein dat dan ook weet. Van rul zandpad naar snelweg. Maar die eerste stap moet dan wel gezet worden. En die eerste (en de tweede en derde ook) is het moeilijkst.

Voornemen

Als ik 's avonds in bed lig, neem ik me voor om de volgende ochtend geen boterham met pindakaas, maar met chocoladepasta te eten bij mijn koffie. Misschien een krentenbol of een stuk taart als iemand jarig is. Het idee alleen al doet me watertanden en ik ben vastbesloten het te doen. Soms bedenk ik om een pannenkoek te bakken voor de lunch, die ik dan bestrooi met suiker en kaneel, oprol en heerlijk oppeuzel.

Dan breekt de ochtend aan, ik sta op en al mijn goede voornemens zijn verdwenen. Ik ben ze niet vergeten, maar op dat moment lijken ze overbodig. Het voelt te riskant; ik vrees dat zo'n verandering een eetbui kan veroorzaken. En vaak gebeurt dat ook. Dat is omdat de eetbui voortkomt uit te weinig eten en mezelf niets toestaan. Dit patroon blijf ik zo in stand houden, waardoor het slechts een kwestie van tijd is voor de volgende eetbui zich aandient, waarna de cyclus zich herhaalt.

Leren

Dus moet ik mijn brein leren dat een boterham met chocoladepasta geen gevaar vormt. Dat een pannenkoek gewoon voedsel is, niets meer en niets minder. Dit herhalen tot mijn brein het begrijpt. Eten zonder te oordelen. Eten wanneer ik wil, als het mogelijk is, als het nodig is, eten wat beschikbaar is, waar ik zin in heb, wat er op dat moment is. Het klinkt eenvoudig, maar voor iemand met een eetstoornis is dit een van de grootste uitdagingen. 

Het doorbreken van de cyclus, het brein blijvend trainen dat er alternatieven zijn, en deze volhouden. Ja, dan geloof ik dat een eetstoornis overwonnen kan worden. 

34 opmerkingen:

  1. Mooi, duidelijk en helder geschreven! En ja wat je schrijft klopt natuurlijk en een eetstoornis is waarschijnlijk ook iets dat je kúnt overwinnen. Maar (en het is en wat boude vergelijking) bepaalde soorten kanker zijn statistisch gezien vrijwel niet dodelijk maar toch zullen er mensen zijn die eraan sterven. Nu is bovenstaand een fysieke aandoening en geen psychische dus moet ik misschien mijzelf als voorbeeld nemen. Ik heb PTSS en ook de toevoeging (NAO), na bijna 10 jaar therapie dacht ik dat ik het overwonnen had en weer 'normaal' zou kunnen gaan leven. Na 2 jaar kwamen de klachten weer op volle kracht terug en was ik weer terug bij af. Volgens psychiater en psychotherapeut gebeurt dat soms bij sommige personen. Therapie is nu ook geen optie meer omdat alles kortdurend moet zijn. Ik ben wel benieuwd naar zo'n breintraining waarin jij leert om anders/beter om te gaan met eten, want je kunt natuurlijk wel zeggen dat je een pannenkoek/gebakje/boterham met chocopasta mag eten maar hoe moet je dat uiteindelijk gaan zien als 'normaal' zonder weer te gaan compenseren in de sportschool of op de fiets. Ik ben misschien wat kort door de bocht en weet ook zelf niet hoe zo'n stoornis precies werkt en ik denk dat anderen gemakkelijk kunnen zeggen, 'nou Niekje je kunt door een lampenglas door eet gewoon die taart etc.' net als veel mensen vaak tegen mij zeggen dat het allemaal zo lang geleden is en dat ik mezelf maar een schop onder mijn kont moet geven, we hebben tenslotte allemaal wel iets naars meergemaakt. Heb jij ook therapie? (hoef je natuurlijk niet op te antwoorden). Weer te lang en een beetje warrig:-) Fijn weekend!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Ilona, dank je wel! Je bent zeker niet kort door de bocht en wat je zegt over anders eten klopt. Mij lukt het niet. Soms wel maar heel snel val ik weer terug op de oude gewoontes. Tijdens een vakantie, waarbij we ook echt weg zijn, gaat het goed maar du moment dat we terug zijn begin ik weer met wat ik altijd deed, op vaste tijden vaste dingen eten en zit ik in een dag weer in mijn routine. Het kan zijn dat ik PTSS heb (na de tienjarige relatie met nare ex waarin ik geestelijk en lichamelijk (zwaar) ben mishandeld) en dat daar een van de oorzaken van de eetstoornis te vinden is. Ja, ik heb al vier keer therapie gehad, zelfs bij een eetstoorniskliniek. Het hielp iets maar zodra ik stopte met de gesprekken ging ik weer doen wat ik altijd deed. Jij ook fijn weekend!

      Verwijderen
  2. Wat een verhaal! Dit wist ik nog niet.
    Je moet wel heel sterk in je schoenen staan, wil je dit kunnen bereiken.
    Maar jou(nu al een beetje kennende) gaat dit vast lukken.
    Jij hebt al zoveel overwonnen.
    Wens je heel veel sterkte toe.
    En wat fijn en mooi dat je er zo over schrijft.
    Heel veel liefs,
    Engelien

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Engelien, ik ben tot veel in staat, maar of dit ook lukt, het lukt al zo lang (20 jaar) niet. Voor mij is het misschien beter om er maar vrede mee te hebben dat het gaat zoals nu. Als ik de eetbuien kan stoppen of kan beperken ben ik al blij. En dat de rest dan een routine blijft met eetregels die vrij rigide zijn en die ik af en toe even loslaat, tijdens een vakantie bijvoorbeeld. Heeft geeft me ook rust om het zo te doen en (een gevoel van) controle.

      Verwijderen
  3. Heb wel gehoord dat als er later in het leven weer crisissen optreden die de persoon uit evenwicht kunnen brengen, en er dan niet voldoende steunnetwerk is, en/of de huisarts het onderschat, de eetstoornis wel weer de kop op kan steken. Zoals natuurlijk met vele psychische (én somatische) aandoeningen. Juist daarom is het zo belangrijk goed voor jezelf te zorgen op een manier die bij je past. Groet, Ine

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Ine, dat heb ik ook begrepen, maar bij mij is het nu al zo'n 20 jaar aan de gang en niet omdat ik onlangs in een crisissituatie heb gezeten erger geworden. Ik kom er wel steeds meer achter dat het een functie heeft, alleen welke functie precies is me niet duidelijk. Wil ik emoties niet voelen? Ja, zoiets zal het zijn.

      Verwijderen
    2. Ik bedoelde dat wat ik schreef meer in het algemeen mbt eetstoornissen, omdat dat ook de vraagstelling boven je blog is. Niet zozeer over jou als persoon, hoor. Groet, Ine

      Verwijderen
    3. Zo had ik het ook niet echt opgevat, maar voor de mensen die mij minder goed kennen wilde ik toch even zeggen dat dát bij mij niet aan de hand is.

      Verwijderen
  4. Wat ingewikkeld is het toch om een eetstoornis te hebben.Helaas weet ik er veel van, alleen dan de kant van obesitas. Ik heb zelf gemerkt als ik iets probeer te veranderen dan 1 ding te proberen. In jouw geval zou ik de boterham met chocopasta gaan eten, gaat dit goed dan de pannenkoek. Misschien sla ik de plank wel helemaal mis, dan plaats je dit berichtje maar niet, hoor. Want de beste stuurlui staan aan wal en ik wil je niet kwetsen. Het is allemmaal al moeilijk genoeg.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Helena, je slaat de plank niet mis, het zou stapsgewijs ingevoerd moeten worden. Maar voor ik zover ben moet ik er eerst gewoon aan beginnen, dan kan ik die tweede stap ook zetten! En je kwetst me absoluut niet, ik waardeer je reactie! xx

      Verwijderen
  5. Wat zou er gebeuren,als b.v door een zonnevlam er zo'n 10 dg geen elektriciteit is. Winkels dicht,misschien niet kunnen koken en je voorraad opeten?Paniek in je brein of een ander,prettiger overlevingsmechanisme?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Izerina, ik zou zeker een anders gaan leven, maar als dan de boel weer normaal is zou ik ook terug gaan naar mijn normaal. Zo gaat het ook na een vakantiereis. Dan kan ik 10 dagen veel loslaten (niet alles) en als ik dan weer thuis ben kan ik zo blij zijn dat ik weer terug kan naar hoe ik het altijd doe.

      Verwijderen
  6. Het lijkt me supermoeilijk om consequent 'gewoon' te eten totdat je brein het normaal gaat vinden. Ik weet van mezelf dat ik een gewoontedier ben: ik eet graag dezelfde dingen. Moeilijk, hoor.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Judy, bij mij is het de vraag: is het een gewoonte of is het de eetstoornis? Ik denk het tweede, want ik eet dezelfde dingen, omdat ik het niet aandurf om iets anders te eten, dan ben ik bang voor een eetbui, want dan is de dag toch al 'mislukt'. Ja, het blijft een lastige aandoening.

      Verwijderen
  7. Je kent vast het programma van dr. Now wel? Al die mensen die na een maagverkleining vaak heel goed afvallen ondanks eetstoornis?
    Blijkbaar is dat voor heel veel van hen tijdelijk. Ze vallen vaak toch weer terug in hun eetstoornis.
    En dat vind ik ook heel logisch.
    Mensen die van kinds af al een eetstoornis ontwikkelen komen er vaak niet meer af. Al willen ze nóg zo graag.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Tuinkabouter, Ja, dat programma ken ik. Ik vind het ook logisch naarmate de stoornis langer duurt is het vaak de enige manier van eten die mensen (nog) kennen. En dat geldt voor teveel eten net zo goed als voor te weinig eten. Bij mij is het de angst om dik te worden die me tegenhoudt om door te pakken.

      Verwijderen
  8. Is het te vergelijken met een alcoholist? Die moeten toch ook hun hele leven alert blijven?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Nicole, in zekere zin wel, maar er is het grote verschil dat je kan stoppen met drank, maar niet met eten. En dat maakt het dus ook wat ingewikkelder. Want wat eet je dan als je het anders wil gaan doen? Intuïtief eten is maar voor weinig mensen weg gelegd, zeker in de huidige maatschappij waar alles draait om gezond eten en er fit en goed uitzien.

      Verwijderen
  9. Je probeert het nog steeds anders aan te pakken en het eetpatroon te veranderen maar dat lukt je al jaren niet. Maar er is op zich niets mis met je eetpatroon, dat is gezond en gevarieerd.
    Je hebt alleen meer nodig om je lichaam in conditie te houden en niet over de rand te vallen en je lichaam schreeuwt om calorieen en waar een eetbui uit volgt.
    Maar ook zo zal je het wel eens geprobeerd hebben vanuit therapie

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Lot, je schrijft wijze woorden omdat je me inmiddels al wat langer kent. En inderdaad is het zaak om meer te eten, en de eetbui daardoor te voorkomen, maar daar heb ik nu juist zoveel moeite mee. Ik weet het en toch doe ik het niet. Ik blijf het proberen! Trouwens... ik moet je mail nog steeds beantwoorden maar dat ga ik zeker nog doen!

      Verwijderen
  10. Waarom zou je die eetbuien niet gewoon toelaten zonder schuldgevoel en zonder te gaan compenseren? Die zeggen toch alleen maar wat je al heel lang weet: dat je niet voldoende eet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Myriam, ook jij kent me al een poosje en je slaat de spijker op z'n kop hoor! Ik moet er niet zo mee zitten, me niet zo schuldig voelen.

      Verwijderen
  11. Ik denk dat "overgaan" een groot woord is. Je leert ermee leven (even voor mezelf sprekend, tenminste) maar echt over is anders. Een beetje zoals bij een droge ex-alcoholist of een inmiddels gestopte ex-roker. Het blijft een gevoelig iets, zeg maar.

    Bij mij ging het van eetstoornis op eetstoornis, ze wisselden elkaar af. Als puber had ik anorexia, daarna eetbuien en weer later orthorexia. Wat vooral frustrerend is is dat ik wel overgewicht heb, maar een dieet volfen mijn eetbuien erg triggeren. Dus ik probeer me vooral gewoon te richten op hopelijk ooit "normaal" kunnen eten, zonder schuldgevoel over "ongezond" eten en de daarop volgende eetbuien om mezelf te straffen. Klinkt heel absurd, maar helaas werkt dat zo voor mijn brein.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Glimpse, Ik geloof dat het echt weg kan zijn, maar dat dat alleen zo is als je maar 'kort' ziek was. Jonge meisjes/jongens die er tijdig hulp voor krijgen en voor een aantal mensen die al wat ouder zijn en er misschien minder hardnekkig last van hadden. Ik weet het niet, maar echt over is ook wel erg idealistisch. Eten zal altijd 'een dingetje' blijven voor de meesten.
      Wat je schrijft klinkt verre van absurd!! Juist het brein kan zo ontzettend anders doen dan je eigenlijk zou willen, terwijl dat brein toch in ons eigen hoofd zit. Het is zo ontzettend moeilijk om psychische stoornissen te snappen, laat staan te genezen. Alles wat jij kan doen om het voor jou zo te laten zijn dat je je er okay bij voelt is juist goed en dus niet absurd! Dank je wel voor het delen. x

      Verwijderen
    2. Jij ook bedankt. Fijn om herkenning te lezen ❤ Ook al is de reden niet altijd even leuk

      Verwijderen
  12. Als ik zie hoe de meeste van hen 'die genezen zijn' (in ieder geval op Insta) bezig zijn met eten... is alleen de uitingsvorm veranderd.
    Maar ik zie alleen soms zo'n account voorbij komen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Rianne, dan is diegene nog steeds erg met voedsel bezig, ik vraag me af of het dan echt 'over' is. Er zijn heul veul van dat soort 'recovery' accounts.

      Verwijderen
  13. Ik heb doorgeklikt naar dat onderzoek. Jij bent daartussen echt een heel kleine minderheid. Zestigplus lijken er minder dan vijf. Goed dat je hebt meegedaan, het kan de mythe weerspreken dat een eetstoornis wel vanzelf over gaat na het dertigste of als je een partner en kinderen hebt. Want dat is lang niet altijd zo. Ook hier: handje vol mannen heeft meegedaan. Groet, Ine

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Denk dat veel vrouwen die al wat ouder zijn zich schamen, denken dat ze zich aanstellen en niet om hulp vragen. Ik heb al vaak om hulp gevraagd, heb vaak hulp gekregen, schaam me niet en wil graag onder de aandacht brengen dat IEDEREEN een eetstoornis kan krijgen, ongeacht, leeftijd, geslacht, achtergrond, opleidingsniveau en noem maar op!

      Verwijderen
  14. Ik denk dat het altijd wel een zwakke plek zal blijven. Maar ik gun je zo dat je ooit eens 'gewoon' met eten om kunt gaan. Wat een rust zou dat geven, joh.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Nicky, het lijkt me ook dat het niet voor de volle 100 procent overgaat, maar een beetje over zou voor mij al heel wat zijn! Dank je!

      Verwijderen
  15. Dankjewel voor het delen van hoe dit bij jou gaat. Jezelf zo openstellen is denk ik niet het makkelijkst. Het lijkt me heel moeilijk om te leven met een eetstoornis. Alsof de stoornis je handelen overneemt.
    Soms heb ik een periode een manie dat ik telkens grijp naar een bepaald soort koekje of snoep. Ik had een tijdlang dat ik krijtdrop 'moest' hebben. Ik wist precies wanneer dat gevoel op kwam zetten. Ik weet dat het een vorm van verslaving was, weg-eten van de situatie en de emoties die op dat moment te moeilijk zijn om te verwerken. Nogmaals dank voor je openheid.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Hoi Anita, ik vind het fijn om erover te schrijven, in de eerste plaats voor mezelf, maar ook voor lotgenoten en geïnteresseerden. Het voelt inderdaad alsof er geen regie meer is, terwijl ik die ieder moment zelf kan terugpakken, want het is tenslotte mijn eigen brein! Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, en dat kan dus ook al bij een simpel iets als een dropje. Geen dank! x

    BeantwoordenVerwijderen