beloning

Je kent het wel, je moet iets doen waar je tegenop ziet en wanneer je het dan gedaan hebt voel je je extra goed. Dat komt omdat er dan dopamine in je hersenen wordt geproduceerd. Dopamine, een neurotransmitter, wordt ook wel het gelukshormoon genoemd. Je voelt je goed door de dopamine, dat is je beloning voor het afronden van het vervelende klusje.

Deze beloning zorgt er voor dat je dit soort dingen een volgende keer ook weer doet, je weet immers dat je je dan weer goed voelt. Scrollen op Instagram, 5K hardlopen, het voelt goed omdat je wordt beloond door de aanmaak van dopamine. Dat kan zo fijn voelen dat je eraan verslaafd raakt en zit je voor je het weet steeds vaker en langer op je telefoon of moet je steeds langere stukken hardlopen. Dopamine is ook verantwoordelijk voor het verlangen naar seks, drugs én voedsel. En in deze blog gaat het om dat laatste.

Er zijn van die dagen dat je doet wat je gepland had. Je badkamer grondig schoonmaken en de kastjes en laatjes opruimen. Een moeilijk verslag schrijven voor je studie. Op je werk een presentatie houden voor een grote groep externen, een opdracht binnenslepen door beter te zijn dan je concurrent. Allemaal dingen die met dopamine worden beloond.  Het verlangen naar eten, buiten de gewone maaltijden, verdwijnt dan naar de achtergrond.

Dan zijn er dagen dat je niet veel bijzonders doet. Misschien dat vervelende klusje zelfs wel uitstelt. Of die opdracht niet binnensleept. In bed blijft liggen terwijl je je had voorgenomen om 's ochtends naar de sportschool te gaan. Er wordt geen dopamine aangemaakt, er is geen beloning, het gelukshormoon heeft vrijaf. En dan voel je je 'mwah'. Nu is daar niets mee mis, je hoeft niet iedere dag over te stromen van geluk. Een mindere dag kom je ook wel door.

Toch zijn dát de dagen waarop het verlangen naar eten grote vormen kan aannemen. Je brein is immers op zoek naar een goed gevoel. Je wil die beloning, je wil je even lekker voelen. En jouw brein weet dat een rauwe wortel geen aanleiding is om dopamine aan te maken. Maar vet, calorierijk zoet of zout voedsel, vaak junkfood, is dat wel. De beloning is instant. Je hoeft er waarschijnlijk alleen maar voor naar de keuken te lopen en daar iets te pakken en het in je mond te stoppen. Boem! Dopamine!

Ja, junkfood eten kan ook, net als scrollen op je telefoon, verslavend werken door de dopamine die jou beloont voor dit gedrag.

Dopamine kan dus zowel positief als negatief werken. Wanneer je stopt met slechte gewoonten dan stopt op den duur de dopamineboost ook. Daarnaast is het belangrijk om goede gewoonten te ontwikkelen die door de aanmaak van dopamine je een goed gevoel geven. 

Dus de volgende keer dat je iets uitstelt waar je geen zin in hebt en je houdt er een slecht gevoel aan over dan weet je nu dat dit de schuld is van dopamine.