woensdag 19 maart 2025

uitschrijven

Onlangs schreef ik in mijn weekoverzicht dat een van mijn studenten op stage is weggestuurd. Vaste lezeres Lot reageerde hier als volgt op:


Komt dat vaak voor dat stages ook verprutst worden? Ook voor die werkgevers frustrerend, ze steken er toch ook tijd en energie in, maar zullen het waarschijnlijk ook wel eerder ervaren hebben.

Als ze bij jullie uitgeschreven zijn, wat gebeurt er dan verder met ze, worden ze nog wel begeleid? Of als ze een bepaalde leeftijd hebben aan hun lot overgelaten.
Want ook het meest simpele werk dat je in feite zonder opleiding kan doen kunnen ze niet als ze niet op tijd komen.


Ja, het komt vaker voor. Het is dan aan de school om deze student weer te begeleiden naar een nieuwe stage. Uitschrijven gebeurt pas in een heel laat stadium, daar gaat een boel tijd en werk en inzet aan vooraf. 


Onze adem is lang, heel lang. In principe schrijven we geen studenten uit die nog niet in het bezit zijn van een startkwalificatie, tenzij zij een inschrijfbewijs van een andere school of opleiding hebben. Een startkwalificatie is een diploma op mbo niveau 2, havo of hoger. Wanneer je in het bezit bent van zo'n startkwalificatie ben je niet meer leerplichtig (tot 18 jaar) of niet meer kwalificatieplichtig (18 tot 23 jaar) en hoef je dus niet meer naar school. Indien je geen werk kan vinden kom je dan ook in aanmerking voor een uitkering. 


Wanneer je geen startkwalificatie hebt en geen 18 bent, ben je bekend bij de afdeling Leerplicht van jouw gemeente. Je moet dan naar school en ga je niet dan krijg daar problemen mee. Denk aan boetes, taakstraf, detentie. Zo'n jongere mogen wij ook niet uitschrijven zonder toestemming van de Leerplichtambtenaar.


Ben je 18 tot 23 (vanaf 1 januari wordt deze leeftijd opgeschroefd naar 27) en heb je geen school of werk, dan wordt er een doorstroomcoach van de gemeente aan je gekoppeld. Deze gaat dan samen met de jongere kijken of school nog een optie is en anders werk. Deze coach kan de jongere in contact brengen met organisaties die helpen bij het zoeken naar school en werk, helpen bij het schrijven van een cv en een sollicitatie. Jongeren zonder startkwalificatie komen niet in aanmerking voor een uitkering (uitzonderingen daargelaten).


Er zijn in onze maatschappij ontzettend veel vangnetten voor jongeren die uitgevallen zijn. Voor deze jongeren zijn er dagelijks tienduizenden mensen in de weer, worden er miljoenen vrijgemaakt en projecten en initiatieven bedacht en opgezet. De gedachte hierachter is dat iedereen moet kunnen deelnemen aan de maatschappij. Een opleiding is dan belangrijk.


Na 25 jaar in het onderwijs, waarvan de laatste 15 in het middelbaar beroepsonderwijs, weet ik dat een opleiding niet zaligmakend is en dat niet iedereen geschikt is om onderwijs te volgen. Dat kan liggen aan persoonlijke omstandigheden op een bepaald moment, maar ook aan ziekte, stoornis of andere aandoening. En sommige jongeren hebben zo'n hekel aan school dat zij liever gaan werken, en daar zijn ze dan wel goed in.


Dus Lot, als antwoord op jouw vraag: wanneer een student bij ons wordt uitgeschreven zonder diploma dan wordt deze overgedragen aan de Leerplichtambtenaar of doorstroomcoach. Zij gaan dan verder aan de slag met deze jongere. Pas na hun 23e worden ze aan hun lot overgelaten. Vanaf 1 januari dus na hun 27e. 


En nee, als je niet op tijd kan komen dan is zelfs het behouden van een baantje waarvoor je geen diploma nodig hebt erg moeilijk. 


Ik hoop dat ik wat meer inzicht heb gegeven in de wondere wereld van het onderwijs, maar als er nog vragen zijn, kom maar door!


Lees hier meer over de kwalificatieplicht en startkwalificatie.


27 opmerkingen:

  1. Hoewel ik nu het risico loop om voor een reactionaire oude zeurpiet te worden uitgemaakt, vind ik het toch wel jammer dat de opkomstplicht voor militaire dienst is afgeschaft, aangezien ik denk dat veel van dit soort jongeren baat hebben bij een beetje discipline, structuur, duidelijke machtsverhouding en de mogelijkheid om iets "stoers" te leren. Mijn man is in dienst geweest en hij haatte het volkomen (hij was trouwens geen drop out), maar heeft er wel zijn vrachtwagenrijbewijs gehaald, heel handig bij verhuizen, een it-cursus gevolgd, eten we nu nog van, en zich van moeders paplepel bevrijd.
    Sterven op het slagveld lijkt mij niet wenselijk, trouwens.
    Marijke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mijn man heeft ook in dienst gezeten en vond het niets, maar heeft er ook nuttige dingen geleerd (óók dat rijbewijs!) en is er niet slechter van geworden zegt hij. Nee, je ben geen reactionaire oude zeurpiet. Voor een boel jonge mensen zou zo'n soort periode wel iets toevoegen aan hun ontwikkeling, in positieve zin.

      Verwijderen
    2. Mijn man is er allergisch geworden voor het blindelings moeten gehoorzamen aan onzinnige bevelen. En het heeft hem bijna 2 jaar inkomen gekost terwijl generatiegenoten met een vrijstelling wegens studie of 'nuttig' beroep al konden investeren in hun toekomst.
      Annemaria

      Verwijderen
    3. Dat moet destijds vervelend geweest zijn. En een allergie voor onzinnige bevelen kan ik me goed voorstellen.

      Verwijderen
    4. Mijn vader zei dat hij geleerd had hoe je er uit moet zien alsof je druk bezig bent, ook als je dat niet bent. Anders ziet de sergeant dat je niets te doen hebt, en volgt er weer een rotklusje. Maar aan de andere kant leerde hij in het leger sleutelen aan tanks en heeft hij dat later goed kunnen gebruiken bij het sleutelen aan de traktors op zijn eigen boerderij. En dat hij later boer was op zijn eigen boerderij, betekende ook dat hij op zijn eigen bedrijf niet meer hoefde te doen alsof hij het druk had: niemand had er meer wat over te zeggen als hij op een rustige dag het eens even rustig aan deed.

      Verwijderen
    5. Wat militaire dienst aangaat ben ik geneigd te zeggen 'Breek me de bek niet open'. Het is bijna 61 jaar geleden dat ik op moest komen en mijn voornemen was serieus om onderofficier te worden. Daarvan was ik na een week al genezen omdat ik om disciplinaire redenen bestraft werd met een paar dagen 'licht arrest'. Ik kon ook niet wennen aan het blindelings bevelen opvolgen, maar dat moet je daar niet hardop zeggen. Ik creëerde daarmee wel een probleem voor mezelf, want hoe kom je de resterende 18 maanden door zonder constant tegen de krijgstuchtelijke grenzen aan te lopen. Mijn doel werd op de koksschool in Leiden te komen, maar mijn bouwkundig/civieltechnische opleiding was daarvoor niet bepaald een ideale basis. Toch heb ik de selectie-officier aan het eind van de basisopleiding ervan kunnen overtuigen dat het een geknipte opleiding voor me was en ik heb de rest van mijn diensttijd doorgebracht als kok. Het merkwaardige vond ik nog wel dat ik op grond van het feit ruim een jaar als militaire kok gewerkt te hebben, ik een getuigschrift kon krijgen dat ik een volwaardig instellingskok was. Dat heb ik toch maar niet gedaan; het was nuttige ervaring die ik opgedaan had, maar niet om de rest van mijn leven te doen.
      Ik heb wel iets nuttigs geleerd in militaire dienst, maar het was te lang. Een (sociale) opkomstplicht is misschien wel goed voor iedereen, maar dan een basisopleiding van hooguit twee maanden en bij tijd en wijle een korte herhaling als het militairen betreft. Een beetje wat de Zwitsers ook doen; een groot vrijwilligersleger met een kern van beroepsmilitairen eromheen.

      Verwijderen
    6. Mijn partner moest vervangende dienst doen. Kostte hem ook een aantal jaren. En er werd niet weinig misbruik van hem gemaakt. Er werd juist omdat hij gewetensbewaard was vanuit gegaan dat hij zeven dagen per week klaarstond voor het ideële doel. Het was wel een ervaring. Zijn zussen hoefden niet, konden vrijuit gaan studeren. Zijn oudere broer had zich met zo n briefje (weet niet meer wat de code ervan was, was destijds heel bekend) laten afkeuren op psychische gesteldheid. Dat was geacteerd hoor.

      Verwijderen
    7. @Petra: zo kwam het toch van pas. Mijn man is zzp-er, en niet voor niks!

      Verwijderen
    8. @Willem: goed verhaal, leuk om van een man te horen hoe het toen was. Mijn vader had een kantoorbaan in dienst, vond ie prima! (ongeveer van dezelfde leeftijd als jij)

      Verwijderen
    9. @Ina, die verhalen over de boel belazeren heb ik ook wel gehoord, verbaasde me wel dat dat dus echt kon.

      Verwijderen
  2. Je hebt mij ook wat meer inzicht gegeven!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Zoals de meesten van ons hadden we er geen idee van dat er zoveel bij komt kijken tegenwoordig en wat er allemaal uit de kast gehaald kan worden voor jongeren.
    Als ik het goed begrijp zijn het jongeren die wel kunnen leren op minimaal Middelbaar niveau en niet naar een praktijkopleiding zijn gegaan.
    Ik heb geen idee hoe het vroeger was toen ik in 1966 van school ging. Ik had 3 jaar ULO gedaan en daarna nog een jaar Orientatieklas op een Huishoudschool, de bedoeling was dat je in dat laatste jaar je "georienteerd" had en wist wat verder te doen. Ik vond het een leuk jaar, veel praktische dingen, als koken, naaien en schoonmaken (dat was wat minder) maar ook de gewone vakken Nederlands en Engels en iets maatschappelijks.
    Daarna ben ik op kantoor gaan werken met 16 jaar en 4 maanden en dat heb ik gedaan tot ik afgekeurd werd met 63 jaar en 6 maanden. Nu zou dat dus niet meer mogen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Klopt, dat zou nu niet meer kunnen. Ik heb er zelf nooit mee te maken gehad want ik had de havo gedaan, was dus klaar met leren, alleen ik vond niet dat ik al klaar was en heb nog twee opleidingen gedaan.

      Verwijderen
    2. Maar herinvoering van dienstplicht gaat m.i. niet samen met (de nog verder uitgebreide )kwalificatie plicht. Het is het een of het ander , als ik me de kamerdebatten en de kamerstukken hierover herinner. De kwalificatie plicht kwam er juist omdat die genderneutraal was en na afschaffing dienstplicht er toch voor zorgde dat jongeren op een of andere manier " op het droge " kwamen qua toekomstperspectief. dat was misschien niet het primaire doel maar werd er wel in meegenomen qua motieven.. En zoals hier al opgemerkt: die kadaver discipline in het leger was zeker niet goed voor iedereen. Elk systeem zal uitvallers hebben.
      Ik tik nu op telefoon dus interpunctie is niet vlekkeloos.

      Verwijderen
    3. https://www.trouw.nl/onderwijs/veel-jongeren-verlaten-hun-opleiding-zonder-diploma-maar-niet-omdat-ze-worden-weggeplukt-door-bedrijven~bee9d2ec/

      Verwijderen
  4. En nu ik er verder over nadenk: de generatiegenoten van mijn vader die naar Indonesië gestuurd werden hebben er ook iets geleerd. En vaak nog levenslang last van.
    Hopelijk kunnen we voortaan toe met een beroepsleger. Dat is al erg genoeg.
    Annemaria

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Leuk om over leerplicht enz te lezen. Daar was ik ook al benieuwd naar geworden.
    Annemaria

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Interessant, hoor! Tegelijkertijd kan ik me ook wel voorstellen dat het sommige van deze jongeren wel lukt om een baantje te behouden. Geld betaald krijgen, dat motiveert misschien sommige mensen meer dan les krijgen of een diploma behalen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Zeker Petra, sommigen zijn juist blij dat ze kunnen werken en mogen werken, de huidige arbeidsmarkt trekt enorm, ze kunnen snel aan de slag en wat verdienen. Soms ook in combinatie met cursussen zodat ze hogerop komen in het bedrijf.

      Verwijderen
  7. Degene die niet op tijd komen of hun werk niet doen zijn ook de irritantste collega's die er zijn! Ik heb regelmatig leerlingen, ik houd echt rekening met ze maar de laatste jaren stuur ik er ok steeds meer weg. Had er één die zijn telefoon aan me gaf omdat hij er echt niet af kon blijven zei hij, 24 hè geen puber meer. Ik krijg ze mee om te zien of het wat is, ze krijgen ook betaald maar voor sommigen maakt dat blijkbaar niets uit.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het is een mentaliteit waar ik best moeite mee heb, zelf ben ik erg punctueel en kom mijn afspraken na. Ik snap dat je ze soms wegstuurt, dat zou ik ook doen, je kan niet blijven vragen en waarschuwen.

      Verwijderen