Een interessant interview op NPO Radio 1 op zaterdagochtend 15 november bij Nieuwsweekend. Het gesprek gaat over jongeren die bepaald gedrag vertonen en tegenwoordig allemaal een behandeling nodig lijken te hebben. Hierdoor zijn de kosten van Jeugdzorg in tien jaar tijd verdubbeld en is 1 op de 7 jongeren in beeld bij Jeugdzorg. Psycholoog Steven Pont werd geïnterviewd en hij vertelde wat interessante dingen.
Allereerst de vraag wanneer is iets een probleem? Hij geeft als voorbeeld een kind dat verlegen en teruggetrokken is. Moeten we ons dan meteen zorgen maken? Als een meisje maar een vriendinnetje heeft, is dat dan erg? Moeten we daar wat aan doen, moet dat kindje dan een sociale vaardigheidstraining krijgen? De ouders van zo'n kind kunnen daar natuurlijk ongerust over zijn, zeker wanneer er bijvoorbeeld een broer is met een enorme vriendenkring.
Er komen nog meer voorbeelden voorbij. De psycholoog pleit ervoor dat er minder wordt geproblematiseerd en juist meer wordt genormaliseerd. Als je ouders kan geruststellen wanneer hun 7-jarige druk en lawaaierig is, dat dit voor heel veel 7-jarigen geldt, dan zijn de ouders minder snel geneigd te denken dat er iets niet spoort aan hun kind. Ook de hoge en onrealistische eisen van ouders zouden wat kunnen worden bijgesteld.
Er is een wet in de maak die een aantal problemen wil uitsluiten van de vergoedingsplicht, bijvoorbeeld stress, somberheid en faalangst. Dit is een goed idee mits de jongere er niet op een bepaald niveau last van heeft. Het hoeft niet meteen een probleem te zijn, maar kan het wel zijn.
Zo krijgen in Amerika 8% van alle kinderen een ADHD label opgeplakt, in Frankrijk is dat getal 0,5%. Er zal dus in beide landen verschillend gedacht worden over de vraag 'wanneer is iets een probleem'.
Toen ik in het onderwijs begon, nu meer dan 25 jaar geleden, waren er weinig kinderen met een zorgvraag. Er was soms een leerlingen in een klas met een ondersteuningsvraag, ADHD was een term die we nauwelijks hoorden en al helemaal niet gebruikten en in de bijna tien jaar dat ik op die school werkte heb ik lesgegeven aan welgeteld een leerling met autisme, een jongetje met Asperger.
In mijn werk nu zijn er veel meer jongeren met een 'label'. Ze komen met dikke dossiers de school in en krijgen allerlei extra faciliteiten tijdens toetsen en examens. Bij deze toetsen en examens zie ik dat de meesten de opdrachten binnen de normale tijd afronden. Ook geven ze aan dat ze geen extra steun nodig hebben wanneer er studievoortgangsgesprekken zijn. Zo'n label vinden ze lang niet allemaal even fijn.
Er zijn zeker kinderen en jongeren die een label moeten krijgen. Maar doordat er zoveel labels op zoveel kinderen en jongeren geplakt worden tegenwoordig is er nauwelijks nog tijd en geld voor de kleine groep die echt zorg en begeleiding nodig hebben .
Hi Niekje, wat een mooi stuk heb je geschreven. Ik ben het met je eens. Er worden te snel labels op kinderen geplakt en daar mogen we in Nederland best eens wat kritischer naar gaan kijken. Laat kinderen toch ook eens lekker kind zijn.
BeantwoordenVerwijderenDank je wel Ilona.
Verwijderen5 jaar geleden kreeg ik op 56 jarige leeftijd het label AD(H)D. Wat ben ik daar blij mee!!! Ik had altijd het gevoel dat ik niet spoorde omdat ik ander gedrag vertoonde dan anderen. Na diepe depressies, weet ik nu dat ik er mag zijn met afentoe een uitschieter.
BeantwoordenVerwijderenMaar ik ben het met je eens dat er onnodig heel veel labels worden geplak, en dat gaat ten kostte van degene die de hulp hard nodig hebben.
Wat kan ik me dat goed voorstellen, iemand in mijn nabije omgeving heeft iets soortgelijks meegemaakt en zij kan nu ook beter zichzelf zijn.
VerwijderenHelemaal met je eens. Dat label kan zwaar wegen op een jongere. Wachten met plakken dus
BeantwoordenVerwijderenZeker als er geen ernstige klachten zijn lijkt het me goed om voorzichtig te zijn.
VerwijderenMijn zoon is hoogbegaafd en dat gaf problemen op de basisschool. Hij is toen getest en er kwamen adviezen. Maar hij is ook van school veranderd, want op school 1 was alles een probleem en op school 2 kon hij gewoon zichzelf zijn. Zichzelf mogen zijn is heel belangrijk.
BeantwoordenVerwijderenIk denk dat het inderdaad belangrijk is dat je jezelf mag zijn, met of zonder een aandoening of label. Dat is iets waar wij op school heel veel waarde aan hechten.
VerwijderenIk zie vaak 'kritiek' op labels die te snel geplakt lijken te worden, maar hoor juist ervaringen van mensen, die wilden dat ze eerder een label hadden gekregen. De afgelopen 25 jaar is de wereld, met veel meer prikkels, ook zo veranderd, dat AD(H)D meer impact kan hebben.
BeantwoordenVerwijderenJouw opmerking is zeker waar. Het is natuurlijk nooit heel zwart wit allemaal.
VerwijderenMijn dochter en haar man waren jarenlang heel terughoudend in het zoeken van hulp voor hun kind, ondanks serieuze klachten. Onlangs toch gedaan en de zorg kan bij hen zeker wat steun en leefregels geven.
BeantwoordenVerwijderenIk lees dat er serieuze klachten zijn, dan is het natuurlijk logisch dat er verder onderzoek wordt gedaan en dat ouders hulp en adviezen krijgen.
VerwijderenWe moeten zuinig zijn op de eigenheid van een kind, zonder het (al gauw) een eigenaardigheid te noemen en te benaderen c.q. behandelen.
BeantwoordenVerwijderenIk geef toe dat het geen makkelijk vraagstuk is, maar ik vond deze specialist wel wat zinnige dingen zeggen in die paar minuten. Het verhaal heeft natuurlijk altijd twee kanten.
VerwijderenOnderwerp is veel over te zeggen. Dyslectisch is ook zo'n stempel dat snel wordt gegeven.
BeantwoordenVerwijderenBeide oudste kleinzonen zijn ook op van alles en nog wat getest, volgens ons hadden ze opgevoed moeten worden met duidelijkere grenzen en dat het toch echt nodig is om je ergens toe te zetten zoals huiswerk als je wat wil bereiken op school.
De jongste van de twee is behoorlijk intelligent en erg lui, geen goede combinatie want extra leren heeft hij geen zin in.
Ja, soms is duidelijkheid en wat regels genoeg, soms niet. Jongste kleinzoon zal nu nog denken 'boeien' en zijn ouders zullen het vervelend vinden. Maar als hij intelligent is komt hij er wel en dan nog... het zijn uiteindelijk keuzes die hij maakt en daar moet hij dan ook de consequenties van ondervinden. Zo leert iemand ook weer dingen.
Verwijderen@ Lot: Het stempel “dyslectisch” wordt helemaal niet gauw gegeven, integendeel, daar gaat het nodige aan testen en onderzoeken aan vooraf.
Verwijderen@ Mevrouw Niekje: “Maar als hij intelligent is komt hij er wel ..” ook dat is een beetje kort door de bocht. Ken genoeg voorbeelden waarbij dat helemaal niet opging.
Els
@Els, dat is absoluut waar, die voorbeelden ken ik ook, een van zeer nabij.
VerwijderenEen diagnose kan ook te laat komen. Mijn moeder was 76(!) toen ze haar diagnose kreeg. Wel al meerdere keren opgenomen bij GGZ, een zelfmoordpoging en nog meer ellende. Als zij haar diagnose eerder had gekregen en er een beetje rekening met haar needs gehouden had geworden had dat niet zo hoeven zijn.
BeantwoordenVerwijderenZelf zit ik nu ook in het diagnose traject, natuurlijk heb ik die sticker al vanaf mijn geboorte maar nu loop ik er op vast.
Er is ook een heel groot verschil met vroeger: de eisen van de samenleving zijn veel hoger, het aantal prikkels is veel hoger en de eis tot eenheidsworst is ook veel groter. Als je niet in een hokje past dan kunnen we ineens niets meer met die persoon.
Vaak is er helemaal niet zo veel nodig: geef mij een vaste werkplek ipv na elke afspraak een nieuw buro te moeten zoeken, geef mij ruimte om niet om 8:30 te beginnen maar om 10:00 dan lever ik hetzelfde in 16 uur wat een collega zonder plakker in 24 levert.
de samenleving is als een boeket bloemen, alleen rozen is saai, maar als je er ook gerbera's en tulpen tussen doet en wat groen wordt het een stuk interessanter. Iedereen weet dat een roos een andere behandeling nodig heeft als een tulp want een tulp is geen verminkte roos. En zo zijn de 20% mensen met een neurodivergent brein belangrijk voor de samenleving en niet alleen maar een probleem. Als het geen nut had zou deze brein constructie er wel uit geëvolueerd zijn.
Het klopt dat de maatschappij veranderd is, dat heeft er zeker ook mee te maken. Ik wil ook zeker niet pleiten voor het afschaffen van diagnoses, ik constateer wat dingen en ik weet er verder ook niet heel veel van. Denk dat ik voortaan maar over minder gevoelige onderwerpen schrijf.
VerwijderenGedurende mijn eigen schooltijd heb ik één schoolgenoot gekend die hoogbegaafd was en een klas kon overslaan. Toen onze zoons op school waren, het zijn beide twintigers, zaten er in elke klas wel een paar hoogbegaafde leerlingen. Waar kwamen die dan vandaan? Ook zo'n raar etiket, toch ... Vooral als ze zo slim waren dat ze toch niet konden spellen, want dat was niet uitdagend genoeg!
BeantwoordenVerwijderenMarijke
Na alle eerdere reacties kan ik deze wel waarderen Marijke! Is het zo dat er vroeger minder mensen last hadden van x y of z? Geen idee. Wieteke hierboven haalt de hoge eisen van de maatschappij aan. Kan meespelen. En nee... ik weet het ook niet.
Verwijderen