Al jaren eet ik mijn toetje om 19.45 uur, ongeveer een kwartiertje na het eten. We eten om stipt 19.00 uur en na het afruimen van de tafel, inruimen van de vaatwasser en schoonmaken van het kookeiland is het dan meestal rond 19.30 uur. Dan gaat T. op de bank zitten en eet hij daar zijn dessert. Ik zet mijn laptop op tafel en ga blogs lezen terwijl ik mijn bakje vla, of op zaterdag mijn kom ijs met slagroom, eet. Na het toetje maak ik twee bekers thee klaar, pak nog wat lekkers en ga dan ook op de bank zitten waar we samen het acht uur journaal kijken.
Vorige maand merkte ik dat ik al een poosje wacht tot 19.50 uur voor ik begin met eten van mijn nagerecht. Nadat ik dit had geconstateerd heb ik het een paar dagen aangekeken en inderdaad, het was inmiddels een vast patroon geworden.
Vandaag probeerde ik om 19.45 uur mijn vla te eten maar het 'lukte' niet. Ik wachtte tot het tien voor was. Hoe raar is dat? Volgens mij is de nieuwe eettijd nog niet zo lang geleden, misschien een maand of twee, ingegaan, maar nu al is het een goed geasfalteerde snelweg. Een neurologische verbinding in mijn hersenen die niet meer terug te draaien lijkt.
Ik schrijf heel bewust 'lijkt' want het is natuurlijk onzin dat dit niet meer anders kan. Mijn hersenen hebben zich ingesteld op 19.50 uur. Het vaker ik op dit tijdstip mijn toetje at, hoe gladder het paadje in mijn hersenen werd. Het is geen ramp natuurlijk, maar het besef dat het gebeurt, dat ik het lastig vind om het niet te doen betekent voor mij dat ik er weer een eetregel bij heb, en dat terwijl ik er juist vanaf wil!
Dit verschijnsel is geen onbekende in eetstoornisland. Eten en de tijden waarop er wordt gegeten liggen voor veel eetstoornispatiënten vast. De regels wat je op welke tijd mag eten worden door niemand voorgeschreven, maar ontstaan in onze hoofden.
Ik weet dat er bij sommige therapieën aandacht aan wordt besteed en dat er opdrachten zijn om deze ongewenste starre structuur om te buigen. Zo wordt bijvoorbeeld geadviseerd om hetgeen je normaal als avondeten zou eten te verplaatsen naar de ochtend. Een pizza, een bordje pasta, een willekeurige andere warme maaltijd, als het maar lastig is. De lunch komt dan in plaats van het ontbijt en je toetje, dat eet je als tussendoortje zomaar ergens op de dag.
Je kan natuurlijk met kleine stapjes beginnen als je de wisseling van diner en ontbijt een brug te ver vindt in het begin. Een ijsje bij het ontbijt, yoghurt met muesli als lunch en meer kleine, maar niet onbelangrijke wisselingen.
Heb ik dit ooit gedaan? No way José! Ik moet er ook niet aan denken dat ik 's ochtends pizza eet, of boerenkool met worst. Maar ik ben natuurlijk geen goed voorbeeld.
Wanneer ik naar mijn man kijk en zie wat hij eet en wanneer, dan zie ik het bij hem weleens gebeuren dat hij 's ochtends ontbijt met een restje soep en een boterham. Midden op de dag, zeker wanneer hij aan het werk is, een bord pasta eten lukt hem ook zonder problemen. Hij zou juist niet blij zijn als hij iedere dag hetzelfde zou eten bij het ontbijt en de lunch.
Lang, heel lang geleden, toen ik nog 's avonds op stap ging, kwam het wel voor dat ik 's ochtends iets ongebruikelijks at als ontbijt. Een halve rol kaakjes bijvoorbeeld. Maar dat was uit luiigheid en gemakzucht. Nu kan ik me dát niet meer voorstellen.
Een poging om korte metten te maken met de toetjesregel heb ik tot nu toe nog niet echt gedaan. Wel een beetje halfslachtig. Wat verstandig zou zijn zou de volgende afspraak zijn: toetje eten na het eten en voor het acht uur journaal. Dat is een vrij ruim tijdslot en geef mogelijkheden tot variatie in de eettijd. Misschien lukt het dan wel, al is het dan nog steeds een eetregel. Ik kom er nog wel een keer op terug.
Is dat toetje eten beiden op verschillende plek ook ooit zo als eetregel ontstaan? Het klinkt nogal ongezellig en dan zit je ook nog gelijk op laptop.
BeantwoordenVerwijderenHoi Lot, nee, dat is geen eetregel. En nee, het is niet ongezellig, de laptop staat hier op de eettafel en in dezelfde ruimte als de bank. We hebben een woonlaag met aan de ene kant de keuken, in het midden het eetgedeelte en aan de andere kant het zitdeel. Omdat we maar met ons tweetjes zijn hebben we geen grote zithoek. Met visite zitten we altijd aan de eettafel. Dan gaat de laptop natuurlijk de kast in! Na het eten gaat T. een beetje zitten zappen tot het nieuws begin. Ik lees wat blogs. Maar ondertussen kletsen we wel hoor. En als het dan acht uur is klap ik de laptop dicht en gaan we het journaal kijken. Avondeten en de avond zijn de enige momenten dat we samen eten en tijd doorbrengen met elkaar (door de weeks natuurlijk!) en dat moment vinden we ook belangrijk en zit niet aan regels vast, maar wel aan gewoonten.
VerwijderenIk zag een tijdje geleden een docu over anorexia waarin verschillende meiden werden gevolgd. Door jouw blog snapte ik er meer van. Hoe het werkt met die 'breinen'. Goed dat je hierover schrijft.
BeantwoordenVerwijderenHoi Judy, dank je! In dit soort documentaires zie je ook hoe verschillend het voor iedereen is. En ook dat niet iedereen graatmager is, een beeld dat veel mensen bij anorexia hebben.
VerwijderenReageert je brein alleen op de klok of ook op "hongergevoel"? Want hoe gaat het met de eerste dag wintertijd straks?
BeantwoordenVerwijderenHoi Izerina, Ja, de klok bepaalt, ik heb geen last van de tijden met de wisseling, ik let op de klok en niet op mijn (honger)gevoel.
VerwijderenMij doe je 's ochtends ook geen plezier met pizza of pasta. Dan eet ik liever niets.
BeantwoordenVerwijderenDat het zo moeilijk kan zijn om met vijf minuten verschil een toetje te eten, had ik niet kunnen verzinnen. Het lijkt me heel zwaar.
Hoi Mirjam, het is niet zwaar omdat ik het allemaal heel automatisch doe. En omdat ik het fijn vind, het gevoel totale controle te hebben, ook al is dit dan schijncontrole. De eetstoornis heeft namelijk de controle, niet ik.
VerwijderenMaar het is zwaar om die vijf minuten terug te draaien. Het besef dat je dit tijdstip verschoven hebt is stap 1, mooi dat je het zo inziet. Maar de zwaarte ligt in het weer terugdraaien lijkt me?
VerwijderenMarana
Hoi Marana, ja, raar is dat toch. Maar als het wel lukt dan is dat de nieuwe regel. Ik zou gewoon niet op de klok moeten kijken!!
VerwijderenHallo Mevrouw Niekje,
BeantwoordenVerwijderenZulke hele strakke eetregels die vanzelf ontstaan lijken me heel lastig.
De afgelopen jaren heb ik gemerkt dat eetregels op zich nuttig kunnen zijn: eten op vaste tijdstippen, eten aan tafel, snoep/chips/taart alleen op feestdagen en feestjes, altijd een klein beetje eten op je bord laten liggen (in plaats van verplicht je bord leeg eten zoals vroeger thuis), niet eten op straat (scheelt ook veel zwerfafval), enz.
Ik heb een tijdje bijna al mijn eetregels losgelaten en ben toen een aantal kledingmaten gegroeid, terwijl ik een gezond gewicht en goed BMI had. Voor mij was het dus hoog tijd om juist weer een aantal eetregels in te voeren en wat strenger te zijn voor mezelf.
In gesprekken heb ik gemerkt dat de meeste personen met een gezond gewicht voor zichzelf eetregels hanteren. Bijvoorbeeld de dag na een copieuze maaltijd of een feestje matig eten en/of een extra rondje lopen.
Vriendelijke groet,
Hoi Anoniem, grappig dat alle dingen die ik doe en zie als eetregels voor veel mensen normaal zijn. Het lastige voor mij (en mensen met een eetstoornis) is dat een 'overtreding' van de regels heel veel ongemak in het hoofd veroorzaakt, en zelfs kan leiden tot een eetbui. Maar een balansdag na een copieuze maaltijd of feestje is inderdaad ook een goede manier om het gewicht stabiel te houden. En zo ook met de eetregels, daardoor blijft mijn gewicht ook stabiel. Ik zou alleen wat vrijer willen zijn.
VerwijderenDie regel van 'niet eten op straat' heb ik ook voor mezelf. En lopend op straat eten doe ik al helemaal niet. Voelt gewoon onprettig, je proeft niet echt (ik in elk geval niet), en als het niet vloeibaar is, schrok je ook nog ongemerkt. Maar misschien heeft het er mee te maken dat ik mijn aandacht lastig op meerdere zaken tegelijk kan richten. Want ik denk-denk-denk ook nog heel erg veel, die 17,18 uur per dag dat ik wakker ben. Groet, Ine
VerwijderenAls we vroeger met mijn ouders weg waren nuttigden we nooit etenswaren lopend op straat. Wat we wel deden was dan een bankje opzoeken, liefst in een park of een picknickplaats en dan aten we daar ons eten op. Op vakantie kochten we dan losse broodjes en beleg. Als het een dagje uit was namen we broodjes mee. En als we de stad (meestal Den Haag) ingingen om te winkelen en ook naar de mart gingen dan aten we wel uit het vuistje, maar altijd zittend. En dat heb ik nog steeds. Ik eet niet achter het stuur of lopend. Ik wil van ook van mijn eten genieten en dat kan ik niet als ik loop of autorijd of wat dan ook. Herkenbaar hoor!
VerwijderenHier ben ik dus ook al anoniem. Stom gedoe dat ik nu niet kan inloggen via mijn iPad maar ik ben het Ellen :))
BeantwoordenVerwijderenHet lijkt me verdomd lastig dat je zo in ene keer vast zit in een patroon wat er zo maar insluipt. Je hebt het niet in eens meteen in de gaten. Hoe kun je daar nu een halt in krijgen? Ik zou willen dat ik het wist. Je hebt zelf al zoveel geprobeerd natuurlijk. Jij hebt dat nu met eten en andere mensen weer met andere dingen of moet ik het zo niet vergelijken? Groetjes, Ellen
Hoi Ellen! Ja, het is inderdaad zo dat het op allerlei manier in je leven een rol kan spelen. Voor mij is het eten, maar wat het voor een ander is daar weet ik niet zoveel van. Het is ook geen praatje voor bij de koffiemachine op het werk, vaak houden mensen dit soort dingen liever geheim, bang om 'gek' gevonden te worden. Ik merk juist dat wanneer ik het wél vertel, mensen het niet gek vinden, wel vervelend voor mij, maar dan soms ook hun eigen dingen vertellen. Soms is het delen van je probleem juist fijn. Ach... gedoe met die iPad... het zijn mooie apparaten, ik had er ook een, maar toen ik geen apps meer kon updaten ben ik overgegaan op Samsung, met een oude tablet van mijn man. Ik hoef niet veel ermee en daardoor volstaat de Samsung nu. Maar jullie hebben ook filmpjes en foto's en dan is Apple wel het beste begrijp ik. Succes met fröbelen op je appeltje! xx
VerwijderenIk heb geen eetstoornis en ook genoeg eetregels. Ik moet ook niet denken aan een avondmaaltijd bij het ontbijt. Als lunch kan het wel, mijn ouders eten altijd warm tussen de middag en brood als avondeten dus zo ben ik ook opgegroeid. Daarnaast hou ik ook van eten op vaste tijdstippen, neem ik op werkdagen altijd hetzelfde als ontbijt en lunch en tussendoor (nou ja, het soort fruit kan bijv wel varieren).
BeantwoordenVerwijderenHoe meer ik van jou lees over je eetstoornis hoe beter ik begrijp dat het grote verschil is dat ik best kan afwijken van tijdstip of soort broodbeleg, als dat een keer zo uitkomt. Zonder dat ik mezelf moet straffen, zonder dat mijn hoofd zegt 'je mag nu niet eten, het is een kwartier te vroeg', etc. Het helemaal begrijpen gaat me nooit lukken denk ik. Maar ik vind het wel heel interessant om van jou te lezen hoe het bij jou werkt, en hoe jij ermee om gaat. Fijn dat je er weer bent!
Marana
Je hebt het bij het rechte eind Marana, als ik afwijk vind ik het vervelend, mag het niet van mijn eetgestoorde brein, kan het uitlopen op een eetbui en ben ik er enorm lang over aan het dubben en wikken en wegen. Ik denk niet dat het helemaal te begrijpen is. Voor buitenstaanders niet, voor deskundigen niet, maar ook voor de mensen met een eetstoornis zelf niet! Dat geldt natuurlijk voor mee psychische aandoeningen. Soms helpt medicatie, maar vaak ook niet. Leren om ermee om te gaan en zo min mogelijk last te hebben is dan belangrijk.
VerwijderenStuur de pizza, mits glutenvrij, morgenochtend maar mijn kant op. Restje chinees of Japans mag ook.
BeantwoordenVerwijderenIk zou er geen moeite mee hebben. Eet liever warm dan brood. (Maar als ik daar aan toegeef groei ik helemaal dicht, want omwisselen van volgorde daar ben ik dan weer wars van)
Hoi Rianne, haha...ja het zou denk ik niet goed voor de kledingmaat zijn om alleen nog maar pizza, Chinees en Japans te eten!
VerwijderenHier nog zo een! Pizza als ontbijt? Niks mis mee! Och, als ik toch eens kon eten wat ik wilde... Maar bizar hoe dat werkt in je hoofd, toch? Wat is nou vijf minuutjes? En het toch gewoon niet kunnen. Nou is er ook niks mis met die vijf minuutjes maar het is lastig dat je niet gewoon helemaal zelf kunt beslissen wanneer je je toetje eet.
BeantwoordenVerwijderenHoi Nicky, tja, als het kon zouden vast meer mensen het doen, maar zo af en toe kan toch wel? 5 Minuten is inderdaad niets, dat weet ik, toch is het een big deal voor eetstoornisbrein! Ik weet het en ik kan het en toch doe ik het niet.
Verwijderen