donderdag 11 april 2024

wat moet je nou wel en niet eten?

Snot

Niet zo lang geleden stond er op de blog van Izerina Onder de mijmerboom een aardig stukje. Ik kon het niet oneens zijn met haar. Je weet af en toe niet meer wat je wel en wat je niet moet eten, wat wel en niet goed voor je is. 

Natuurlijk snapt iedereen dat het goed is om voldoende vitamines binnen te krijgen en dat je groente niet tot snot moet koken. Maar weet iedereen bijvoorbeeld ook dat diepvriesgroente net zo gezond is als verse groente? 

Ieder weldenkend mens begrijpt ook dat dagelijks een menu van het bedrijf met de grote gele M misschien wel lekker en makkelijk is, maar niet gezond. Dat je dit soort eten heus wel mag eten, maar niet te vaak. Maar wat is niet te vaak? 

Roken

Van roken weten we nu allemaal dat je er de meest vreselijke dingen van kan krijgen. Toch zullen er mensen zijn die rokers kennen die al rokend zonder enge ziektes oud zijn geworden. Ik ken ze ook. Mijn oma aan moeders kant rookte een pakje Caballero per dag en werd 81. Mijn opa aan vaders kant was een kettingroker, zijn merk weet ik niet meer, hij stak af en toe letterlijk de ene sigaret met de andere aan. Hij rookte zelfs onder het eten als ik het me goed herinner. Hij werd 82 of 83. 

Roken wordt al lang door de overheid ontmoedigd en dat heeft ertoe geleid dat het aantal rokers daalt. Laten we hopen dat getal blijft dalen.

Reclame

Maar nu dat eten, daar wordt erg veel onderzoek naar gedaan. We lezen erover in de kranten, in tijdschriften en we horen en zien erover op televisie. Ik volg de programma's waarin dit onderwerp aan bod komt op de voet. Ik denk dus dat ik veel weet. En soms zou ik willen dat ik minder wist. Dat ik mijn harde schijf op onderdelen terug kon zetten naar fabrieksinstellingen. Want ik word er af en toe echt een beetje crazy van.

Wat me dan ook opvalt, en daarin ben ik niet alleen, is dat er op de televisie bijna alleen maar reclame wordt gemaakt voor het ongezonde voedsel, en dat geldt ook voor reclames op straat, op stations en andere openbare plekken. De supermarkten verkopen 80% bewerkt voedsel terwijl bewerkt voedsel slecht is voor ons. Hoe moet iemand die niet zoveel kennis heeft over voeding nu de juiste keuzes maken? De aanbiedingen en reclames voor ongezond eten vliegen om je oren, in de winkels liggen deze producten op ooghoogte en een pak koekjes is goedkoper dan een pond tomaten. 

In de weken naar Pasen zag je overal producten om te ontbijten, brunchen, lunchen en dineren. En dan tussen deze maaltijden door ook nog koffie met wat lekkers en 's middags borrelen met allerlei hapjes.  Veel kant-en-klaar gemaksvoedsel, veel zoet en veel vet. Waarom moeten we twee dagen lang ongezond eten tijdens dit soort feestdagen?

Zelf

Tuurlijk, het is onze eigen verantwoordelijkheid, zo ver was ik ook. Je moet zelf voor je eigen gezondheid zorgen. Ik doe het op mijn manier en die is ook niet aan te bevelen want ik ben weer veel te ver doorgeslagen naar de 'zo gezond mogelijke' kant. 

Maar het blijft lastig om de juiste keuzes te maken, ook voor iemand die goed op de hoogte is. De overheid probeert op allerlei manieren mensen te informeren en verschillende organisaties helpen hierbij. 

Schijf van Vijf

Neem de Schijf van Vijf. Weten jullie allemaal wat er in de vijf vakken staat en hoe je hiermee moet omgaan? Ik weet het, want ik geef er les over. Maar ik heb echt niet alles zo scherp op mijn netvlies staan dat ik altijd eet volgens deze schijf. Ik eet graag yoghurt en kwark, niet plantaardig maar van koemelk. De richtlijn is: 

Neem niet meer zuivel dan de voor jou aanbevolen hoeveelheden.

Wanneer ik dat lees moet ik dus eerst nog even op zoek naar de aanbevolen hoeveelheden. Dat betekent een boel geklik op de computer. En als je de taal niet beheerst, niet handig bent met computers, niet snapt hoe dingen werken dan kan ik me heel goed voorstellen dat je afhaakt.  En zo zijn er talloze voorbeelden te bedenken die het lastig maken voor mensen om een gezond eetpatroon te ontwikkelen. (Ik laat hierbij bewegen nog buiten beschouwing, dat hoort onlosmakelijk bij een gezonde leefstijl maar is een onderwerp voor een andere keer.)

Voorlichting

Hoe het dan verder moet met onze gezondheid? Ik denk dat de voorlichting zo vroeg mogelijk moet beginnen, thuis als het kan maar in ieder geval op school. Onderwijs moet een tegenwicht bieden aan TikTok en Instagram. En het moet van groep een tot het einde van de middelbare school, ieder jaar weer, onderdeel zijn van het curriculum. 

Dat pubers vaak dingen doen of juist niet doen, bijvoorbeeld gezond eten, dat hoort erbij en is niet erg, zolang ze maar wel de juiste informatie aangereikt krijgen. Dan is hun keuze hopelijk een bewuste.

Maak jij bewuste eetkeuzes?


41 opmerkingen:

  1. Je weet ondertussen dat we redelijk goed keuzes maken en niet veel afwijken van de basis. Maar op dit moment wil ik alles wel eten, moet nog minimaal 4 weken aan de ab en misschien nog veel langer en heb het daar best moeilijk mee.. Maar tot nu toe me ingehouden, net zoals jou wil ik niet aankomen en dan moet ik toch echt de goede keuzes maken.
    In de supermarkt kan ik hele schappen overslaan dat is wel handig. En op veel plekken zoals stations kom ik niet dus daar wordt ik ook niet verleidt. Tankstation zijn voor veel mensen ook een trigger met al die planken waar je langs moet en de kassamedewerkers MOETEN vrgaen of je de aanbieding die daar ligt wilt.
    Vorige week werd ik door een jongetje van jaar of 9 aangesproken op parkeerterrein bij supermarkt of ik 5 ct voor hem had, kwam hij te kort om snoep te kopen!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, jullie eten ook de gezonde dingen zoals ik vaak lees. Ach... dat ventje....5ct, en heb je het gegeven?? Ik stond ooit in een ijssalon en twee kindjes kwamen een euro tekort, ze hadden wel geld maar denk dat pa of ma niet doorhadden hoe duur een bolletje is. Ik zag pa en ma nergens, en die kindjes waren heel verlegen en wisten niet zo goed wat ze moesten doen, toen heb ik het voor ze betaald.

      Verwijderen
    2. Nee ik heb niks gegeven, bovendien was hij al dik genoeg. Maar in een situatie bij de ijssalon zou ik wel ook wat gegeven hebben.
      Net zoals vorige week een nog oudere vrouw dan ik bij de kassa een brood terug wilde geven omdat ze niet genoeg geld had. Ze stond bijna te huilen en daar kan ik dan niet tegen.

      Verwijderen
    3. Zou ik ook niet moeilijk over doen en geld bijleggen.

      Verwijderen
  2. Doordeweeks eten we HelloFresh, waar altijd veel groenten bij zit. Maar ik vind het ook vaak lastig om gezond te eten. Zo eet ik zelf bijna geen fruit, terwijl ik heel goed weet dat ik dat wel moet doen.

    En wat ik vreemd vind in de supermarkt zijn de prijzen. Ik snap echt niet dat die btw niet kan worden aangepast bij verse groenten en fruit, zodat het toch echt goedkoper wordt om gezond te kopen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Aukje, ik las onlangs dat dit erg ingewikkeld is en dat het daardoor (nog) niet is ingevoerd. Er is dan discussie over wat er wel en niet onder valt. Tomaten wel, tomaten uit blik ook? Tomaten uit blik met toevoegingen zodat het saus is dan ook? Enfin... echt jammer!

      Verwijderen
  3. Gisteren kreeg ik dat boekje van Teun v.d. Keuken "De mens is een plofkip. "Ik heb het al half gelezen. Om moedeloos van te worden. Ons oerbrein zit ons in de weg,maar de levensmiddelenindustrie weet ons feilloos verslaafd te maken.Bied dan maar eens weerstand aan die overal aanwezige verleiding,speciaal gemaakt om te door te laten eten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Lijkt me ook een interessant boek Izerina. En kijk jij momenteel naar de vierdelige documentaire op NPO2 'Food for Thought' van Kadir Lohuizen?

      Verwijderen
    2. Ja ik werd er naar van,vooral hoe met kalveren werd omgegaan. Ik zou bijna veganist worden

      Verwijderen
    3. Dat begrijp ik heel goed. Ik koop alleen nog maar biologische zuivel, ik hoop dat er verschil is hoe in deze tak met dieren wordt omgegaan. Zeker weten doe je het denk ik nooit.

      Verwijderen
  4. Ik probeer zo gezond mogelijk te eten en dat lukt heel aardig. Met regelmaat maak ik bv zelf mijn humus, walnootpasta, pesto. Maar ik merk wel als ik druk ben, dit er wel bij inschiet. Ik heb altijd een boodschappenlijstje voor de halve/hele week bij mij als ik naar de winkel ga en wijk daar eigenlijk niet vanaf. ( ik denk dat ik niet zo vatbaar ben voor reclames, maar dat zal wel tegenvallen )

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Hesther, de producten die jij noemt maken wij ook zelf, wel zo lekker ook. Ik ben ook redelijk trouw aan mijn lijstje maar af en toe glipt er toch iets in het mandje waarvan ik dan later besef dat het zoet/zout/vet en of bewerkt is. Ik denk ook dat ik niet gevoelig ben voor reclame, maar verwacht ook dat het tegenvalt! 😉

      Verwijderen
  5. Ik ben al blij dat ik drie keer per dag een redelijk normale maaltijd binnen krijg met mijn zwaar beschadigde mond. Er is veel wat ik niet kan eten, zoals vlees. Niet erg, vlees is toch niet gezond. Hard fruit kan ik alleen eten als ik het blender ; groenten moeten worden platgekookt. Pasta (meer dan beetgaar) kan ik wel eten en dat eten wij dan ook best vaak. Koolhydraten, word je dik van. Het zal wel. Ben al blij dat ik mijn maag gevuld krijg. Reclames over snoep doen mij niks want ik kan er niks mee. Het is wat het is en dus eet ik in de eerste plaats wat ik lekker vind en wat ik KAN eten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Myriam, ik snap dat. En ik snap ook dat je blij bent dat je maag gevuld is, je hebt wel wat anders aan je hoofd!!

      Verwijderen
  6. Ik probeer ook zo gezond mogelijk te eten en maak veel zelf. Al die bewerkte producten eet ik eigenlijk nooit, vanwege al die toevoegingen die erin zitten. Ik heb een lastig lijf dat overal op reageert en protesteert, en dit bevalt het best. Ik snap ook niet dat je met feestdagen je vol moet proppen met allerlei ongezonds.
    Toch lijkt het me moeilijk als je kinderen hebt. Ik heb me vroeger aan aardappelen-groenten-vlees gehouden toen mijn zoon opgroeide. Vooral omdat ik dat kende en dacht dat hij zo alles binnenkreeg wat hij nodig had. Maar de inzichten veranderen, de Schijf van Vijf veranderde. En nu heb ik een vegan schoondochter en kleindochter van een half jaar wordt ook op een aparte manier opgevoed met voedsel. Niet zoals ik dat deed met gepureerde hapjes.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Judy, ja, je schreef al eerder dat je zelf ook veel maakt. En dat is goed voor je en vaak ook lekkerder vind ik. Ik heb ook makkelijk praten zonder kinderen hoor, ik vind het al ingewikkeld voor mezelf. En ja, de boel verandert ook telkens.... soms is het niet bij te houden. Wel leerzaam voor jou als oma om te zien wat vegan inhoudt, want daar zijn volgens mij echt heel veel mogelijkheden die goed en duurzaam zijn!

      Verwijderen
  7. Als 70 plusser mag ik volgens het Voedingscentrum wat meer zuivel.
    Nou ben ik dol op kaas ( mijn oma kwam van een model-kaasmakerij),
    maar 30 plus vind ik ronduit smerig. Aangezien ik overgewicht heb is het echter wel belangrijk dat ik afval.
    Hoe kan ik dat nou zo goed mogelijk oplossen?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Titia, lang at ik 30+ kaas, smakeloos maar mager. Nu eet ik nog steeds kaas, minder maar wel 50+. Ik maak dunne plakjes en smeer vaak wat mosterd op de boterham erbij.

      Verwijderen
    2. Ik merk dat de ontwikkeling van minder vette producten wel gestaag door gaat, niet alleen op vetgehalte maar vooral ook op smaak.
      Waar wij idd 30 of 20+ kaas tot enige tijd geleden ook smaakloos vonden blijkt de 30+ belegen van de Lidl toch bij onze smaakbeleving te passen.

      Vegan kaas is vooralsnog niet in een variant te vinden die wij lekker vinden.

      Verwijderen
    3. Ik heb ook nog geen lekkere vegankaas gevonden Wieteke. Sommige 30+ kaas kan inderdaad wel lekker zijn, zeker als het komijn is of een andere toegevoegde smaak heeft. Er is zeker verbetering. Ik koop kaas op de markt, kan daar ook wel eens iets magers proberen, een boerenkaas bijvoorbeeld.

      Verwijderen
    4. Er was afgelopen najaar een Vegan Kaasmarkt op een zondag, in Utrecht. Waar werkelijk alles op het gebied van en alle keuzemogelijkheden van vegan kaas te zien en te proeven was. Dan moet er toch eentje bijzitten die wel lekker is, lijkt me. Maar ik was er niet, dus weet het niet zeker.
      Ben het boek over gezond en leuk ouder worden nu aan het lezen, maar zou het niet kopen. Het is een beetje hap-snap vind ik. Hoofdstukken wel naar thema, maar daarbinnen dan die hap-snap schrijfstijl. Kritisch over onderzoeken bij muizen, maar dan ineens toch weer 1 onderzoek naar gestoofde tomaten eten, in Japan onder 80 personen, met een aanbeveling aan de lezer. Zegt m.i. niet veel, in Japan leeft men over het algemeen gezonder, wel is de bevolking daar gemiddeld ouder, dus misschien zegt het toch iets. Enfin, typisch een boek om uit de bib te halen of te lenen van iemand, maar niet om te kopen, vind ik tot nu toe. Groet, Ine

      Verwijderen
    5. Ik vergat te vermelden dat ik niet echt op zoek ben geweest naar veganistische kaas. Ik eet nog 'gewone' zuivel.
      Ik denk niet dat het boek wat voor mij is.

      Verwijderen
  8. Ehm.... redelijk volgens mij. Ik streef naar 250 gram groente per dag, twee stuks fruit en vermijd vette hap zoveel mogelijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik heb op dit moment ''n Beetje leuk ouder worden' van Wies Verbeek uit de bib. Op site van het bolle mannetje al een preview gelezen. Benieuwd of het echt wetenschappelijke gedegen info is, mijn eerste indruk is: een beetje half om half. De schrijfster laat zich ook in met commerciële partijen, als journaliste hoewel ze wel genuanceerd blijft. Enfin, lezen maar en kijken wat ik er uit halen kan. Groet, Ine

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ik ben het helemaal met je eens dat informatie over gezonde voeding al vanaf de basis school tot middelbare school en ik denk zelfs bij vervolg onderwijs aangeboden moet worden. Van MBO tot WO Voeding staat aan de basis van het hele leven. En waar je de basis legt op de basisschool, de praktijk zou op de middelbare er bij moeten komen voor alle niveaus en dan daarop verderbouwen bij het vervolg onderwijs.

    Nu heb ik een zoon die idd voeding als belangrijk onderdeel van zijn MBO heeft en er verder in wil gaan dus bij ons is gezonde voeding en aangepaste sportvoeding bijna dagelijks onderwerp van gesprek. Natuurlijk eten wij ook ongezonde dingen op zijn tijd, dat hoort erbij maar met mate , want ik denk dat 100% volgens de schijf van 5 eigenlijk een utopie is.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Wieteke, als het je interesse heeft is het al makkelijker om gezond te eten en te leven, maar voor niet iedereen is dat zo helaas. En eten volgens de schijf van vijf is inderdaad een mooi streven, maar niet mogelijk, tenzij je héél erg je best doet, maar dat lijkt me vreselijk. Ken je die docu Rauw? (of was het raw) waarin een moeder en zoon rauw voedsel eten. Griezelig gewoon!

      Verwijderen
  11. Gezond eten vind ik niet moeilijk, ik eet veel volkoren producten, groenten en fruit en kook elke dag zelf. Als mijn kleding wat strak zit eet ik een paar weken wat minder. Ik ben 60 plus en zo opgevoed.
    Ik begrijp wel dat het voor sommige mensen heel lastig is om de verleiding van ongezond eten te weerstaan.
    Het is misschien goed om kinderen op school al heel jong les over
    voeding te geven, structureel zoals gymlessen niet af en toe een lesje .

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Lena, ik ben ook met gezond eten opgevoed, patat misschien twee keer per jaar, taart alleen met verjaardagen. Dat is nog steeds zo. Ik sla taart altijd af. Maar ik vind het ook moeilijker dan vroeger door het grote aanbod.

      Verwijderen
    2. Patat.. de laatste keer was in augustus 2022, na een strandwandeling met dochter en schoonzoon, en toen deelde ik een bakje met hen. Zij namen er nog wat bij. Moet wel zeggen dat na een strandwandeling in de zomerzon dat zoute er wel in ging, was kennelijk wat vocht en mineralen kwijtgeraakt. En de keer daarvoor was voorafgaand aan een concert van Anouk in Arnhem, in 2011 of 2012. We moesten nog iets eten, en dat werd puntzak patat met dochter en mijn lief, staand op het station (dat laatste is dus helemaal tegen mijn regels in!). Denk dat het twee puntzakken met zijn drieën waren. Kijk, dan blijft het ook speciaal, als je het zo zelden eet. Dat heb ik mijn kinderen ook altijd voorgehouden, alles wat je te vaak doet of eet verliest aan speciale betekenis. Is het dan niet veel leuker om het speciaal te houden, dus maar heel af en toe? Groet, Ine

      Verwijderen
    3. Ik eet patat wel bij het eten in een restaurant, als het erbij hoort. Maar een zak patat op straat, nee nooit! Ik eet weleens op straat, maar dan zit ik wel op een bankje, randje van een fontein oid, en dat is dan altijd als we op vakantie zijn. Hier in de stad koop ik soms een ijsje, maar dan ga ik ook zitten bij de ijszaak. Sommige dingen moeten speciaal blijven. Volgende week eten we onze eerste asperges, dat doen we dan een maand later nog een keer en bij die twee keer per jaar blijft het dan.

      Verwijderen
  12. Die grote bedrijven, die malen niet om onze gezondheid; hebben vaak niet alleen een voedingslijn maar ook een supplementen/medicijnenlijn en zijn er alleen op gericht om zelf zo veel mogelijk te verdienen. Dus aan de ene kant ongezond voer promoten en aanvullen supplementen/vitamines/mineralen aanbieden. Het is een winstmodel.
    Aan mensen die gezond eten en daarmee alle voedingsstoffen uit hun voeding halen, kunnen deze bedrijven geen rode cent verdienen.
    En de diverse regeringen houden dit soort bedrijven gruwelijk de hand boven het hoofd. Iets met ooit zelf in zo'n bedrijf grootverdiener worden.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Die grote bedrijven hebben wereldwijd veel invloed en onze gezondheid is inderdaad voor deze giganten niet belangrijk. Pas de laatste jaren gaan zij, onder veel druk, wat meebewegen. Ook het milieu hebben ze lang niet als belangrijk gezien, maar tegenwoordig moeten ze ook daarin mee. Maar met alle uitzonderingen en regelingen die zij krijgen om toch maar door te gaan met produceren zijn dit druppels op een gloeiende plaat. Of ze verhuizen hun productie naar landen waar ze het (nog) niet zo nauw nemen met de arbeidsomstandigheden, natuur en milieu.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Het wordt ons absoluut niet gemakkelijk gemaakt om gezond te eten helaas. Zelf denk ik dat ik wel kan zeggen dat ik overwegend gezond eet. Hoewel je je ook af kan vragen in hoeverre de groenten en fruit in de winkel überhaupt gezond zijn als je kijkt wat er allemaal mee wordt gedaan om het er maar zo mooi mogelijk uit te laten zien.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Zo .. Geluk, overwegend gezond, dat vind ik mooi gezegd. Ik denk dat dat ook al een heel mooi streven zou zijn voor veel mensen. Dan sla je nergens in door en is er ruimte voor wat minder gezonde dingen van tijd tot tijd. Over jouw laatste zin kan ik niets zeggen, daar heb ik geen verstand van. Wij proberen wat vaker biologische groente te eten, we denken dat dat beter is voor ons en het milieu. Biologische groente en fruit is in ieder geval niet zo 'mooi' als de perfecte versies in de winkels.

      Verwijderen
  15. Sinds ik niet meer in NL woon eet ik m.i wel een stuk gezonder. Wij hebben hier amper kant en klaar en ander gemaksvoedsel waardoor ik het meeste zelf maak, en ik kook daardoor vooral met basisingrediënten. Verder eet ik weinig vlees en vis, tijdens mijn
    jeugd was ik vegetariër, de overstap naar soms vlees is wel een bewuste keuze geweest. Verder eten we grotendeels lokaal.

    En ja, hier hebben we ook met name "wonky" groenten 😃

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat klinkt heerlijk om alles zelf te maken, dat doen wij ook grotendeels. Maar de verleidingen liggen overal te loeren. Wonky groente noemen ze hier buitenbeentjes (AH) en verspilmenietjes (Lidl). Als wij biologische groente en fruit kopen zijn ze echt niet altijd perfect, is prima!

      Verwijderen
  16. Ik maak heel bewuste keuzes omdaat ik weet welke prodcten veel histamine bevatten, welke histamine vrijmaken en welke ik een paar keer per week kan eten.

    Zo vers mogelijk.
    Liever vlees uit de diepvries, dan gehakt dat twee dagen in de koelkast ligt. Zulke dingen.

    Ik vond je via Huisvlijt. Mijn linkje staat ook in de LinkParty (Blogwijs).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Aritha, het is altijd goed om te weten wat voor jou het beste is, en waar je goed op gaat. Ik ga meteen even bij jou lezen!

      Verwijderen
  17. Ik vind het gedoe over eten veel te ver gaan. Tegenwoordig kun je bijna niks meer eten of drinken. Zelfs met fruit moet je al uitkijken dat er niet te veel suiker inzit. Ik maak bewuste keuzes in die zin dat ik gezond eet. En af en toe eet ik slechte dingen, ja. Zolang je dat niet te vaak doet, kan dat best.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Eens hoor Nicky! En zoals Zo Simpel is dan Geluk schreef 'ik eet overwegend gezond' dat is volgens mij hoe het moet zijn. Dan eet je ook wel eens niet gezond, en daar is (vind ik tenminste) niks mee mis!

      Verwijderen