donderdag 13 juli 2023

eetherinneringen - ijs

Het zal eind jaren zeventig geweest zijn, we waren nog niet verhuisd naar de nieuwbouwwijk. Ik denk dat ik 10 of 11 was toen mijn ouders een vrieskist kochten. Deze was behoorlijk groot en stond daarom niet in de keuken maar in de schuur naast het huis. Al die jaren daarvoor hadden we genoegen genomen met een klein vriesvakje in de koelkast. Hier werden in de zomer perenijsjes en andere waterijsjes bewaard. Verder weet ik niet meer wat er nog meer in dat vriesvakje lag, daar had je als kind niets te zoeken.

Toen de vriezer in de schuur stond moest deze natuurlijk gevuld worden. Ik herinner me dat er vlees in bewaard werd, en ook een hele kip. Die kochten we destijds al bevroren weet ik nog. Er werd ook brood in bewaard en voorgebakken patat. We aten niet vaak patat, we hadden nog zo'n pan die op het vuur ging en geen friteuse. Patatbakken was daardoor best een onderneming. Met Oud & Nieuw werden er ook bitterballen gegeten, die kwamen ook uit die vriezer. 

Verder kan ik me de inhoud niet zo goed meer herinneren, maar een ding weet ik nog als de dag van gisteren: met de komst van de vrieskist aten we op zondag schepijs als toetje!

Als er iemand een ijsfanaat was dan was het mijn moeder.  Ik kan me zelfs voorstellen dat het idee om een grote vriezer te kopen van mijn moeder kwam. Zij was het ook die het zondagstoetje in het leven riep. Op doordeweekse dagen aten we yoghurt toe. Yoghurt met een schepje suiker. Soms met een beschuitje, of vers fruit. Maar toen we de vriezer hadden kregen we dus ook een keer per week ijs toe.

Het schepijs werd gekocht bij de winkel van Jamin. Het was volgens mij verpakt in karton, later in plastic bakken. De smaken waren beperkt, er was gewoon roomijs, aardbeienijs en misschien nog een paar andere smaken. Ook was er driekleurenijs, Napolitana heette dit en het waren drie stroken ijs naast elkaar in de smaken chocolade, aardbei en vanille. Mijn moeder schafte ook een speciale ijsboltang aan en maakte het zondagse toetje daarmee een waar feestje!

Wat later, ik zat al op de middelbare school, kwam er een supermarkt bij in het centrum van ons dorp, de Discount. Deze super verkocht literbakken schepijs. Een van de smaken was vanille met chocolade. De chocoladesaus zat er in slierten doorheen. Zo'n bak kostte fl1,99.  Dit ijs was heerlijk romig en de chocoladesaus niet te overheersend maar precies goed. Het water loopt me nog in de mond wanneer ik aan dit ijs denk. Het was van een onbekend merk en ik ben het later nooit meer tegengekomen.

Die liefde van mijn moeder voor ijs heb ik van haar overgenomen. Voor schepijs, uitgezonderd de fruitsmaken en sorbetijs, mag je me wakker maken. 

Ik heb ooit eens zo'n bak roomijs met chocoladesaus gepakt en er met een lepeltje de bovenste laag vanaf gesnoept. Ik had er trek in en dacht dat niemand dat zou zien. Toen ik klaar was zag ik dat het er toch wel anders uitzag dan voor ik aan het afschrapen van de bovenlaag begon. 

Ik heb nog geprobeerd om het weer glad te maken, maar dit lukte niet en ik toen heb ik maar meteen een deel van de bak soldaat gemaakt. Wat ik niet meer op kreeg heb ik door de gootsteen weggespoeld. De lege verpakking onderin de grote Kliko gedaan en vervolgens als een speer of de fiets naar het centrum om een nieuwe bak ijs te kopen. Die zondagavond trok mijn moeder gewoon het deksel van een onaangeroerde bak roomijs met chocoladesaus!



31 opmerkingen:

  1. Wat een grappig verhaal over stiekem ijs snoepen! Wanneer bij ons de eerste koelkast in huis kwam weet ik niet meer. Ik ben wat ouder dan jij en ijs hadden we niet in huis vroeger. Maar in de zomer kwam de ijscoman met zijn kar langs, dat hoorde je aan de bel die hij luidde. Mijn vader kocht altijd een roomijsje, een blok ijs in een papiertje verpakt, met twee losje platte wafeltjes waar je dat blokje ijs dan tussen deed. Als kinderen kregen we een hoorntje. Maar ik ben nooit zo dol op ijs geweest, dus daar heb ik niet zo veel herinneringen aan.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Judy, die platte blokjes kochten wij ook bij Jamin. Mijn vader kon dan de wafeltjes heel netjes erop plaatsen, als kind kon ik dat niet en ik vond het verbazend hoe mijn vader dat deed. De ijscoman kwam bij ons ook, een echte Italiaan, getrouwd met een Nederlandse vrouw. Zij was een collega van mijn moeder. Zit nog een mooi verhaal aan vast want mijn ouders aten bij deze mensen thuis hun allereerste pizza!

      Verwijderen
    2. IJs met wafeltjes is nog steeds te koop bij de Aldi. Zo'n 40 jaar geleden gingen we in een tussenuur van school altijd naar Jamin. Op een dag was daar ook wafeltjes yoghurtijs te koop. Dat was een nieuwe smaak , maar wat ben ik daar ziek van geworden. Ik geloof niet dat ik daarna nog wafeltjesijs gekocht heb. Ik ben niet zo'n ijs fan. In de zomer eet ik weleens ijs, maar zodra het weer wat koeler wordt, is voor mij de ijstijd over.

      Verwijderen
    3. Hoi Helena, ik herinner me ook nog het yoghurtijs als nieuwe smaak! Vond ik wel lekker, maar heb het nu al heel lang niet meer gegeten. Voor mij is het altijd ijstijd!

      Verwijderen
    4. Haha, dan ga ik een knuppel in een hoenderhok gooien: ik geef ook niks om ijs. Eet het ook nooit meer. Ben meer van de unami, dus hartige smaken. Van de week erwtendrink bij Jumbo gekocht, van het huismerk. Was gezoet Een dreun in mijn gezicht zo smaakt het. Die van AH is wel ongezoet, maar helaas geen AH in de buurt. Mijn ouders hadden alleen een koelkast tafelmodel en daarin rechtsboven een heel klein vriesvakje, niet eens in de breedte. Daar paste maar heel weinig in, daar zal het doorvragen van mijn moeder hoelang we het weekeind bleven ook mee te maken hebben gehad, ze kon maar weinig bewaren. Groet, Ine

      Verwijderen
    5. Hoi Ine, oh jee... ik denk niet dat wij elkaar ooit zullen begrijpen op dat vlak. Hartig vind ik af en toe lekker, maar als ik nooit meer iets hartigs zou eten zou ik het niet erg vinden. Maar ik snap zo'n melk met een zoete smaak ook niet, dat lijkt me smerig. Net als thee en koffie met suiker... vind ik ook niet lekker. Mijn oma had toen ik heel klein was niet eens een koelkast. Als er een verjaardag was stond er een schaal geklopte slagroom in de kast, met een soort douchemuts erover. Ik weet niet meer of die slagroom uitzakte, maar volgens mij niet, was het tegen boter aan. Heb nog veel meer herinneringen aan die oma en opa, vooral op eetgebied. Ik krijg weer inspiratie! Groetjes terug!

      Verwijderen
    6. Ah, diezelfde oma die bij binnenkomst vroeg of je voor je vertrek nog soep wilde? Dan is het wel verklaarbaar: bewaren kan niet, dus alles moest afgepast en op maat gekookt. Maar erg sympathiek komt zo'n vraag over hoe lang je blijft en hoe laat je weer vertrekt (want daar komt het toch op neer) nooit over. Groet, Ine

      Verwijderen
    7. Ik herinner me nu ook dat mijn moeder van alles buiten de koelkast bewaarde. Gekookte pudding, zelf gekookte appel/rabarbermoes, zelfgekookte krentjebrij/watergruwel, restjes eten. Vond ik nooit erg fris

      Verwijderen
    8. Ik heb het toch even nagevraagd bij mijn vader, er was wel een koelkast in die tijd. Ik weet dus niet precies waarom die slagroom in dat keukenkastje stond, mijn vader weet het ook niet meer.

      Verwijderen
    9. Ik snap wel dat iemand van crèmig of zelfs romig kan houden. Aardappelpuree, gepureerde soep, hoemoes, notenpasta of pindakaas zonder toevoeging. Maar de stap naar zoet en ijskoud, die kunnen mijn smaakpapillen niet maken, hihi. Het zal wel aangeboren zijn, als baby werd ik al op een aangezuurde (soort karnemelkachtige) flesvoeding gezet. Geloof omdat ik veel spuugde. Groet, Ine

      Verwijderen
    10. Alles wat je opnoemt lust ik ook graag! Maar niets zo lekker als ijs, vla en pudding! En mijn havermoutpap in de ochtend zou ik ook niet willen missen.

      Verwijderen
  2. Ijs,heerlijk,maar voor mij af en toe. Wij woonden tegenover jamin,dus als er zakgeld over was,kochten we een ijsje. Vind jij ook,dat de kwaliteit/smaak van de bakken ijs de laatste jaren minder is? Alsof er goedkopere ingredienten worden gebruikt

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Izerina, ja, jullie huis en winkel lag er inderdaad tegenover. Ik proef veel verschil in ijssoorten. Ik vind het huismerk van Lidl van een goede kwaliteit voor een goede prijs. Hertog is te zoet en teveel lucht. Verder zijn er zo ontzettend veel verschillende merken in bekers bijgekomen, maar al die toevoegingen en nieuwe smaken heb ik niet zoveel mee. Dus ik maak mijn ijstoetjes zelf lekker met slagroom, advocaat, koekkruimels, karamelsaus en meer van dat soort 'toppings'. Mijn favoriete toetje: vanilleroomijs, koffie-ijs, chocolade-ijs, afgetopt met slagroom en advocaat. Als ik een ijsje bij een ijsboer koop, dat gebeurt op vakantie nog wel eens, dan altijd pistache en chocolade. IJs wordt trouwens goedkoop gemaakt door er meer lucht in te doen. De bekende truc bij voedingsmiddelen, net als water toevoegen.

      Verwijderen
  3. Ik kan me niet herinneren of er thuis veel ijs werd gegeten. Wel met feestdagen een Siberienne, ken je die. Roomijs met rondom plakken cake en daaromheen een zachte schuimlaag en wat cacaopoeder erover. Net voor het eten overgieten met bv rum een aansteken.
    Bij oma kwam de kar met slagroom op zondag langs, dus slagroom tussen wafeltje, werd aldoor geklieder.
    Ik heb nu kersenijs vd lidel en sinaasappelijs vd jumbo in huis. Als de lidl creme brullee ijs in de franse week heeft koop ik twee bakken.
    En in hou het meest van zacht chocolade en mokkaijs. Ook de bakken van tom en jerry met stukjes koekjes etc

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Lot, wat jij beschrijft ken ik, in Engeland heet het Baked Alaska, ik heb het daar wel eens gemaakt voor een etentje. Het is een leuk en lekker gerecht. Het sinaasappelijs van Jumbo is een bak met dezelfde smaak als Ola Split heb ik gezien. Fruitsmaken houd ik niet zo van. Tom & Jerry?? Dat zijn de kat en muis uit de tekenfilm. Je bedoelt vast Ben en Jerry 😉! Daar zitten teveel stukjes in voor mijn doen. Behalve de ene met karamelsaus in het midden, die vond ik wel lekker.

      Verwijderen
    2. Nou ja ik had helft goed van B&J 🤣

      Verwijderen
    3. Klopt!! En iedereen snapt meteen welk ijs je bedoelt hoor!! Het stond alleen zo grappig vond ik. 😊

      Verwijderen
  4. Ik heb altijd ijs in huis want we eten iedere avond voor de TV een ijsje. Drie chocolades en slagroomijs van Hertog, vaak ook nog mokka van Ijsboerke. Lekker!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Myriam, heerlijk!! Die 3 chocolades van Hertog vind ik ook lekker en die mokka van het IJsboerke lijkt me heerlijk!
      Ik vind dat jij zeer zeker iedere avond een lekker ijsje verdient na al jouw medische perikelen, geniet ervan!

      Verwijderen
    2. Of ik het nu verdien of niet, ik doe het toch. Ijs (en pudding, vla, ...) is het enige wat ik snoep. Koekjes en snoepjes eet ik nog nauwelijks sinds mijn operatie nu bijna drie jaar geleden. Te lastig. Heeft trouwens ook zijn voordelen. Ik hoef geen diabetes medicatie meer te nemen want mijn waardes zijn aanvaardbaar. En dat is fijn, want ik verdroeg de medicatie niet goed.

      Verwijderen
    3. Dat weet ik, jullie genieten van het leven en daar hoort ijs (en pudding en vla... vind ik ook lekker) bij! En als alternatief voor dingen waarop je moet kauwen is ijs geen slechte keus vind ik. Goed dat je goede waarden heb en niet aan de medicatie meer bent voor diabetes!

      Verwijderen
  5. LOL, een mooie jeugdherinnering. Wij hebben ook een grote diepvries, en daarin zit ook ijs : )

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Nicole, dank je, al mijmerend over vroeger komt er zoveel leuks voorbij, deze wilde ik jullie ook niet onthouden! Ik denk dat het nu wel bij ieder gezin in huis is. Mijn man vind schepijs niet zo, eet het nooit, hooguit een bolletje buiten de deur, maar hij is verzot op Cornetto's. Daar hebben we er ook veel van in de vriezer momenteel, gekocht toen ze in de bonus waren. Kan hij de rest van de zomer mee toe. Die vind ik dan weer niet zo.

      Verwijderen
  6. Hahaha! Tja, dan moet je wel door eten. ;-) Bij ons kwam vroeger thuis 'Het IJsboerke' aan de deur. Die verkocht allerlei soorten ijsjes. Die gingen dan ook de vriezer in. En van die grote dozen frikandellen. We waren met 10 man thuis dus alles werd in het groot ingekocht. Die frikandellen zaten altijd aan elkaar vast gevroren. Mijn moeder gooide altijd eerst de door keihard op de grond om ze los te krijgen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Nicky, in onze regio heette dat anders, ben de naam nu even kwijt maar weet wel wat je bedoelt. Haha... zie je moeder voor me terwijl ze die harde aan elkaar bevroren frikandellen tegen de grond smijt! Ik heb trouwens NOG NOOIT een frikandel op, wij aten ze thuis nooit en ik heb er nooit een zelf gekocht.

      Verwijderen
  7. Ik ken dat ijs! 45 jaar geleden gewerkt als caissière bij Dirk van de Broek en die hadden dat ijs ook. Destijds kwam viennetta volgens mij op de markt en gold toen als iets heel exclusiefs althans bij ons thuis want wij aten het met feestdagen. Lekkere herinneringen aan ijs heb ik aan mijn jaar in Tel Aviv als au pair. De man des huizes at 's avonds steevast rond 22.00 uur een forse schaal (en dan bedoel ik echt fors) want er ging meer dan een halve liter pistache ijs in. Daarna een grote bol chocoladeijs en dan cruesli eroverheen met chocoladesaus en dan niet dat spul uit een flesje maar ik smolt een chocoladereep in room. Het was allemaal kosjer maar ik proefde geen verschil later weer in NL. Op een vakantie jaren geleden in Italië leerde ik de affogato kennen, zo simpel een bol vanilleijs overgieten met een hete espressokoffie eventueel afgemaakt met een flinke dot slagroom. Het aller-aller-allerlekkerste ijs is voor mij te koop in Amsterdam bij banketbakkerij VanderLinde in Amsterdam ze verkopen maar 1 smaak, slagroomijs en ook heerlijke truffels. Als je in Amsterdam bent moet je dit proberen, nou ja moeten je moet natuurlijk niks maar ze maken dat ijs al sinds 1937. Na het schrijven van dit comment loop het water mij inmiddels in de mond....

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Ilona, haha... dat jij dat ijs ook kent! Viennetta was inderdaad nieuw in die jaren, wij hebben er thuis ook wel eens eentje gehad herinner ik me. Oh...bij mij loopt het water me in de mond bij het lezen over dat pistache-ijs. Ik heb geen plannen om naar Amsterdam te gaan maar áls ik ga dan zal ik dit onthouden. Voor goede truffels kan je me trouwens ook wakker maken hoor! Wat is kletsen over lekkere dingen toch leuk!

      Verwijderen
  8. In de jaren 70 aten we in de aardbeientijd de volgende lekkernij.
    Vanille ijs, verse geprakte en gesuikerde aardbeien, en daar ging klopklop over. Ik krijg er spontaan zin in en ga het nu nog eens maken. Ik ben benieuwd of ik het nog zo lekker vindt.
    We mochten nooit ons bord uitlikken, maar wel ons schaaltje ijs. En dat ga ik nu ook doen! Dat hoort er bij, haha.
    Trouwens ik heb nooit meer klopklop gegeten, maar het is nog steeds te koop.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Helena, Klopklop, dat hadden wij ook vaak, ik vond het heerlijk! En dat ijstoetje zou ik ook lekker gevonden hebben, zeker weten! Ik denk ook dat wij ons toetjesschaaltje wel mochten uitlikken. Eetherinneringen zijn leuk, maar als je het nu weer eet zou het ook tegen kunnen vallen.

      Verwijderen