woensdag 8 november 2023

Chatgpt

Kunstmatige Intelligentie

Als je niet onder een steen leeft dan heb je vast al wel gehoord van AI (artificial intelligence) en chatGPT. AI is in een stroomversnelling geraakt sinds de opkomst van chatbot ChatGPT een jaar geleden. Ik weet er niet veel van, maar vorige week vertelde een collega van mij dat ze er weleens gebruik van maakt.

 Ze gaf wat voorbeelden en vertelde hoe ze dit inzette voor haar werk. Nieuwsgierig als ik ben heb ik een account aangemaakt en ben ik in het weekend de wereld van AI ingedoken.

Lesplan

Om te beginnen heb ik ChatGPT een lesplan laten maken. Ik type de volgende opdracht in het verzoekvenster:

Maak een lesplan voor een mbo niveau 4 opleiding met als onderwerp 'een intakegesprek bij een leefstijlcoach'.

Binnen een paar seconden kwam er een lesplan tevoorschijn bestaande uit:

  • lesdoelen
  • lesduur
  • lesmateriaal
  • lesstructuur
  • inleiding
  • praktijk
  • casusbespreking
  • reflectie
  • afsluiting

De les zag er goed uit, de doelen waren geschikt voor de opleiding en het niveau van de studenten, de adviezen voor een invulling van de les waren goed uitvoerbaar en het geheel was netjes en overzichtelijk opgezet, en ook het Nederlands was foutloos. Ik paste hier en daar wat aan, voegde wat toe en liet wat weg, maar kort gezegd had ik het zelf niet beter gedaan! 

Inhoud van de les

Inhoudelijk stond er overigens niets in. ChatGPT genereerde slechts het frame waar ik zelf nog de inhoud bij moet voegen.  En dat is prima. ik ben de docent en ik weet welke informatie mijn studenten nodig hebben om het examen voor mijn vak te behalen. 

Ik heb nog een paar andere opdrachten ingevoerd en door het programma uit laten werken. Er kan enorm veel, dat is een ding dat zeker is. Nu ik er wat meer over weet begin ik ook steeds beter te begrijpen welke bezwaren er zijn.

Voordelen

De voordelen zijn dus duidelijk. En als ik dit kan inzetten op mijn werk dan is dat alleen maar handig. Vergelijk het met een rekenmachine. Die kan veel meer dan wij zelf kunnen, mits de aangeleverde informatie klopt komt de rekenmachine met het juiste antwoord. Er wordt voorspeld dat AI zal leiden tot grote doorbraken in verduurzaming en de medische wereld, en werknemers enorm veel tijd gaat besparen.

Nadelen

Dat er nadelen zijn lijkt mij ook logisch. Denk aan cyberaanvallen, nepnieuws, copyrightschendingen (werk van muzikanten en schrijvers wordt gebruikt zonder te betalen), internetoplichting ( onder andere door gekloonde stemmen) en militaire systemen. 

Ik beperk me hier tot onderwijs. Leerlingen en studenten kunnen werkstukken laten schrijven en hun huiswerkopdrachten laten uitvoeren door AI. En wie weet straks dan nog wat de student zelf heeft gedaan en wat niet? En wat weet de student die een diploma krijgt? Heeft deze student voor alle vakken gestudeerd en zich verdiept in de lesstof? Of heeft de student AI ingezet om tijd te besparen en hogere cijfers te halen? En zijn de docenten voldoende uitgerust om het verschil tussen het werk van een student zelf en AI te onderscheiden? 

Toekomst

Veel vragen en veel onduidelijk nog.  De technologie verandert snel en als we niet uitkijken lopen we straks allemaal achter de feiten aan.  Ik ga mijn best doen om hier goed geïnformeerd over te blijven zodat ik goed voorbereid ben op wat er nog allemaal gaat komen, want dat dit nog maar het begin is, is een ding dat zeker is!

In de NRC van 4 november 2023 stond een artikel over de top in Bletchley, VK, waar gesproken is over de opkomst van AI. Een aantal zinnen uit dit artikel heb ik verwerkt in mijn blog.

 

28 opmerkingen:

  1. Als iedere docent het zou gaan gebruiken zou het onderwijs dan ook niet te saai worden? Alle lessen ongeveer dezelfde opzet en minder eigens van de docent erin?
    Ik weet er verder weinig van, mijn schooltijd, alles Montessori, ligt al zo lang achter me en van dochter weet ik ook niet heel veel meer, ik werkte toen veel en ging scheiden toen ze naar de Havo ging, was meer bezig met buiten de schooldingen met haar, gelukkig was ze een trouwe leerling.
    Van stiefdochter hoor ik nu wel problemen met de puber van 14, zit op de Vrije School en doet niks, is ook niet echt een studiehoofd en niet heel slim, de keren dat we hem wat voor hoorden lezen was echt vreselijk hakkelend en klemtonen zo slecht. Hij wil alleen gamen en niet meer naar school, ja hij zal niet de enige zijn en zij zijn niet de enige ouders met die problemen.
    De jongere is nu 11 en heel erg slim en leert super makkelijk, maar heel lui, wil ook niks extra lesstof die wordt aangeboden omdat hij zo snel klaar is met alles.
    Het valt niet mee ouder en kind te zijn in deze tijd

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Lot, dat het onderwijs dan eentonig wordt ben ik absoluut niet bang voor. Uiteindelijk gaan de lessen om de inhoud en niet om de opzet. Uiteindelijk werken in veel scholen docenten met dezelfde lesmaterialen en methodes. Die bieden ook een basis aan. Sommige docenten geven alleen deze basisles, anderen zijn creatiever en doen meer met het aanbod in de methode. Zo'n jongen als jouw kleinzoon vn 14 daarvan zitten er bij ons ook wel een aantal. Het is vast niet makkelijk om ouder en kind te zijn nu, gelukkig zijn de scholen beter toegerust om deze leerlingen en studenten te helpen vaak met experts zoals maatschappelijk werkers, psychologen en andere professionals.

      Verwijderen
    2. Daar is de vrije school kennelijk niet ver mee want het enige wat ze tot nu toe adviseren is bijles een op een ad 30 euro per uur 2-3 x per week en dat is toch niet betaalbaar voor de ouders. Rekenen heeft hij al lange tijd bijles in gehad en dat is iets opgehaald maar niet echt goed

      Verwijderen
    3. Dat is bijzonder, ik dacht altijd dat ze juist op de Vrije School veel meer aandacht hebben voor het kind en zijn of haar welbevinden dan op andere scholen.

      Verwijderen
    4. Ja zolang alles goed gaat, maar niet als er echt problemen zijn. En dat is niet alleen bij hun, toen mijn dochter op een gewone Havo zat en vriendinnetje had dat op een vrije school zat vond ik haar en haar moeders verhalen ook altijd zo vreemd.

      Verwijderen
    5. Ik heb geen ervaring, ken wel mensen die op de Vrije School hebben gezeten en die zijn allemaal goed terecht gekomen.

      Verwijderen
  2. Wat zou de reactie van chat GPT zijn,als je opdracht is "Herkennen van studieopdrachten van leerlingen gemaakt door dat programma?"

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat zou de chat GPT waarschijnlijk gewoon proberen uit te voeren. Of antwoorden dat dat voor hem niet mogelijk is. Maar de crux is natuurlijk dat plagiaatcontrole hiermee knap lastig wordt. Groet, Ine

      Verwijderen
    2. Helemaal eens, plagiaatcontrole is al knap lastig, dat wordt waarschijnlijk nog moeilijker nu.

      Verwijderen
  3. Wat een prettig blogje over een heel belangrijk onderwerp. Zelf ervaar ik deze dingen ook. Bij het inrichten van het hoger onderwijs rukt dit probleem steeds meer op. Hoe beoordeel je nu of een scriptie geschreven is door de student of door AI hulp? Er zijn faculteiten die om die reden steeds meer uitwijken naar prestaties als presentaties of podcasts om het niveau van de student te beoordelen. Veel meer over te zeggen maar hou het even kort nu. Groet, Ine

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Ine, dit zijn nu de vragen waar alle onderwijsinstellingen mee te maken hebben. En het wordt niet minder alleen maar meer! We zullen er op den duur ook allemaal mee te maken hebben in de samenleving.

      Verwijderen
  4. Ik vind het een raar ding en ik heb er ook niet mee te maken. Maar heb natuurlijk wel de ontwikkelingen gevolgd in de media. Ik lees nu bij jou wel de voordelen, maar het lijkt me dat dit funest is voor de taalontwikkeling bij jongeren.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Judy, de opkomst van social media - het sms-en per telefoon als eerste - had al een flinke invloed op het taalniveau van jongeren, dit zal ongetwijfeld niet helpen.

      Verwijderen
  5. Ik heb er niet mee te maken maar het beangstigt mij een beetje. Iedereen kan het zomaar toepassen, verantwoord of niet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Myriam, je hebt er nu misschien nog niets mee te maken, maar dat kan in de toekomst veranderen. Ik weet dat je een behoorlijk medisch verhaal achter de rug hebt, daarbij speelt AI nu, maar zeker in de toekomst, een grote rol. En ja, er zijn zeker dingen die minder fraai zijn en daar moeten wij allemaal rekening mee houden én op voorbereid zijn.

      Verwijderen
  6. Werden de lesdoelen etc wel ingevuld? Zo niet - wat is dan de meerwaarde, want het 'raster' wat je noemt heb je toch gewoon paraat, als je wat onderwijs ervaring hebt? Je weet hoe lang je les moet / kan duren, dat je je lesdoelen moet formuleren, hoe je je les opbouwt

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Mrs. H. ja, de lesdoelen stonden er in, een keurig rijtje en precies de doelen die ik zelf ook had bedacht (ik heb deze les namelijk al eerder gegeven in andere jaren en was benieuwd hoe Chatgpt het zou doen). Voor mij was het een experiment want met bijna 25 jaar ervaring met lesgeven (Engels, Administratie, Economie en nu dus ook vakken voor de leefstijlcoach) is het voor mij routine om een les te maken. De meerwaarde zit 'm voornamelijk in heel weinig schrijfwerk, alles stond al op 't scherm en kon bijna zonder wijzigingen uitgeprint worden. Ik werk mijn lessen overigens nooit heel uitgebreid meer voor op papie/digitaal, ik weet wat ik ga doen, hoe ik het ga doen en wat het resultaat moet zijn. Maar zo'n uitgewerkt plan kan zeker handig zijn wanneer je inspiratieloos bent, je kan de opdracht geven diverse werkvormen mee te nemen in het plan bijvoorbeeld.

      Verwijderen
  7. Die hele ophef rondom AI lijkt me een storm in een glas water die vrij snel uitgewoed zal zijn. Gewoon een volgende fase in de ontwikkeling. Mijn hele schooltijd en een groot deel van mijn werkzame leven heb ik me moeten 'behelpen' met de rekenliniaal en de logaritmetafels. In de jaren '70 kwamen , nog heel schoorvoetend, de eerste computers in mijn vakgebied en die werden door de (oudere) collega's met wantrouwen bekeken. Maar ook zij kwamen er al rap achter dat diezelfde computers je heel veel dom rekenwerk uit handen konden nemen en je je aandacht kon richten op het oplossen van de echte (constructieve) problemen.
    Misschien een naïeve gedachte, maar ik hoop dat AI een vergelijkbare fase door zal maken; snel en effectief opzoeken en misschien wel ordenen, van veel gegevens, maar het verhaal waar het om gaat moet je toch echt zelf schrijven.
    Het lijkt me ook dat een beetje geroutineerde leerkracht ook zo ziet of een leerling het 'verhaal' door ChatGPT heeft laten schrijven of het zelf gedaan heeft. Het lijkt me dat stijl, woord- en zinsgebruik, nooit door een computer voor 100% geëvenaard kan worden. Alleen al om dat van een individu te kennen en kunnen zal de computer al heel veel tekstmateriaal van de betreffende persoon ter beschikking moeten hebben.
    Mijn verwachting is dus dat ook dit een eigen plek en functie zal krijgen in welk vakgebied ook maar.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Willem, ik denk niet dat het een naïve gedachte is, maar dat dit inderdaad een onderdeel is van AI en daar schuilt ook geen gevaar in. Als je als docent je studenten kent, ken je ook hun niveau, dat ben ik helemaal met je eens. Ik haal nu ook het plagiaat uit hun werkstukken of opdrachten. Maar ik kan me ook voorstellen dat dit moeilijk wordt naarmate AI meer 'kan'. Toch is er volgens de experts zeker een donkere kant aan AI, alleen voor het onderwijs zal dat wel loslopen, maar hoe het verder ontwikkelt en dingen 'gaat doen' blijft toch lastig voorspelbaar heb ik begrepen uit de artikelen die ik tot nu toe heb gelezen.

      Verwijderen
  8. Ben benieuwd wanneer we jouw eerste door Chatgpt gegenereerde blog over een eetstoorniservaring tegemoet kunnen zien!
    Marijke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Nou Marijke, daar zeg je wat!! Ik maak al jaren gebruik van Chatgpt op dit blog, en voor de klas sta ik niet zelf maar zien mijn studenten een hologram!! 🤣🤣
      Alle gekheid op een stokje, ik zal het eens proberen en laat het je (jullie) dan lezen, wordt vervolgd dus. Leuk idee!

      Verwijderen
    2. hihi Niekje, doe je dat dan met zo'n Abba hologram, compleet met een 'Dancing Queen' show? Ok, mijn fantasie gaat wat op hol nu.. Groet, Ine

      Verwijderen
    3. Wie weet in de toekomst, denk dat de studenten het wel leuk zouden vinden! 🤣

      Verwijderen
  9. Mijn jongste dochter is erg kritisch over ChatGTP. Zij maakt zich zorgen over plagiaat. Zelf heb ik er gemengde gevoelens over, maar ik denk ook wel dat het onvermijdelijk is.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Heel goed dat zij kritisch is Nicole, zij zijn van de generatie die er nog heel veel mee te maken krijgen. Dus extra belangrijk om er goed mee om te leren gaan lijkt mij. Want dat het er is en blijft is een feit.

      Verwijderen
  10. Ik ben iemand die dit soort dingen het liefst van zich afschuift. Maar dat dan niet doet, want het valt gewoon niet te negeren.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Bertiebo, dit kan je in ieder geval maar beter niet negeren, het wordt een steeds groter onderdeel van het dagelijks leven. Ik vind dat je er dan maar beter wat van kan weten en begrijpen. Maar daar moet ieder voor zich natuurlijk eigen keuzes over maken.

      Verwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.