zaterdag 8 april 2023

lezen

Gisteren in de NRC: 

"De leesvaardigheid daalt gestaag. Volgens internationaal vergelijkend PISA onderzoek kan een kwart van de Nederlandse vijftienjarigen zo slecht lezen dat ze laaggeletterd zullen blijven."

In het artikel las ik dat jongeren van vmbo tot vwo steeds minder lezen en steeds minder interesse hebben in lezen. Op school leren ze technisch lezen. En dat maakt lezen niet aantrekkelijk. Ze leren niet een tekst begrijpen. De desinteresse wordt onder andere veroorzaakt door een toename in het gebruik van televisie, mobiel en tablet. 

In mijn jeugd was er geen mobiel en tablet, er was alleen op zaterdag- en woensdagmiddag televisie. En toch verveelde ik me niet. Op de lagere school had ik een paar vriendinnetjes en we speelden buiten of binnen bij een van ons thuis. Bij mij thuis was schooltje of winkeltje spelen favoriet. Bij een ander stond een verkleedkist en gingen we daar mee spelen. Er was altijd wat te doen, samen of alleen, of met mijn ouders. 

Als ik alleen was dan had ik altijd wel een boek om te lezen. Geleend van de bieb of van een vriendin of gekregen voor een verjaardag. Ik las heel veel en met veel plezier. Ik heb mijn hele leven al een abonnement op de bieb, zelfs in mijn tijd in Londen ging ik naar de bieb.

In mijn jonge jaren las ik de kinder- en meisjesboeken van toen. Zoals de boeken met een tweeling in de hoofdrol die op kostschool zaten en de spannende verhalen over vijf kinderen die raadsels oplosten. Ik heb alle sprookjesboeken die er zijn gelezen en natuurlijk de bekende boeken van Thea Beckman en Jan Terlouw. Ik denk niet dat er boeken zijn uit die tijd die ik niet heb gelezen.

Ik vraag me af of dat anders geweest zou zijn als ik op jonge leeftijd een tablet of mobiel had gehad. Ik denk het niet. Ik heb al die moderne apparaten nu ook en toch kies ik nog steeds vaker voor een boek dan voor een film, serie of ander vermaak op deze apparaten. 

Lezen  verruimt je wereld, prikkelt de fantasie en geeft mij de afleiding en ontspanning die ik op geen andere manier vind. Bij heel goede boeken ben ik even helemaal weg. De toppers zijn wat mij betreft net als lekker eten, je weet dat het een keer op is maar het liefst zou je het laatste hapje nog heel lang uitstellen!

18 opmerkingen:

  1. Een jammerlijke evolutie. Ik weet eigenlijk niet meer of ik veel of weinig las als kind. Ik denk het niet want ik was een echt buitenspeelkind. Als jong volwassene verslond ik boeken maar, zoals je zelf ook aanhaalt, er was geen computer, tablet of smartphone.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Myriam, ik speelde ook veel buiten, dat zie je nu ook minder. Ik heb er geen oordeel over want dat is aan ouders zelf. In onze jeugd waren de straten stil, er was weinig verkeer en dus kon het ook veel veiliger denk ik.

      Verwijderen
    2. Zeker! Ik rolschaatste op straat met een hele sliert vriendinnen, we speelden badminton op straat met de buurjongens. Ik woon nog altijd in diezelfde straat maar je ziet geen kinderen meer alleen op straat. Spelen op straat zou sowieso niet meer kunnen maar zelfs naar school, 200 meter verderop, worden ze met de auto gebracht. Ook een jammerlijke evolutie.

      Verwijderen
  2. Volgens mij was de kritiek vooral dat het leesonderwijs juist eenzijdig gericht was op begrijpend lezen wat vooral 'scannend lezen' bij kinderen en jongeren uitlokt. Zonder echt te doorgronden wat de tekst betekent. 'Diep lezen', verdiepend lezen, zou misschien een betere term zijn. Groet, Ine

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Ine, klopt, leerlingen leren technisch lezen maar een tekst snappen hoeft niet. Als ze maar verwijswoorden etc kunnen vinden. Het schijnt dat je lezen leuk kan gaan vinden als je het op een andere manier aanbiedt. Dus niet als schoolvak voor een cijfer maar als plezierige bezigheid.

      Verwijderen
  3. Mijn gedachte bij het lezen van dat bericht was "wat missen jullie veel".Als kind was er een periode,dat ik "maar"twee boeken per week mocht lezen. En verder naar buiten moest

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Izerina, haha... grappig. Ik had soms ook mijn boeken uit en dan was de bieb nog dicht of we gingen nog niet.... dan moest je inderdaad wat anders gaan doen.

      Verwijderen
  4. en toch bestaan er uitzonderingen. Mijn dochter is dyslectisch en moest veel oefenen. Het heeft haar weinig geholpen en gemotiveerd, maar toen ik Harry Potter als luisterboek voor haar vond raakte ze geboeid. Ze keek de films honderden keren en dacht toen, nu kan ik de boeken wel lezen. En van daaruit ging ze Thea Beckman lezen en vele anderen. Inmiddels leest ze ook engels. Ze is 22 en ze is een lezer geworden. Het is dus zoeken naar inspiratie en motovatie op de basisschool. Maar het kán wel!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Anoniem, klopt, je kan het leuk leren vinden, maar dan moet je het niet alleen als vak voor een cijfer op school krijgen. Wat jouw dochter heeft gedaan is een mooie manier om met verhalen in aanraking te komen en geboeid te raken. Ik heb in mijn klas ook twee meiden van dezelfde leeftijd als jouw dochter en die zie ik ook altijd met een boek, ze lezen in het OV vertelden ze me, ze hebben veel reistijd. Wat ik trouwens ook leuk vind is dat er gelukkig ook nog steeds jonge schrijvers bijkomen.

      Verwijderen
  5. Zoals zoveel van dergelijke dingen uit mijn jeugd kan ik me niet herinneren hoeveel ik las en hoe het op school ging.
    Ik leefde vooral van weekend naar weekend wanneer we op de boot waren.
    Toen ik in Rijswijk ging wonen in 1975 was de bieb gratis en ben ik wel veel gaan lezen, ook altijd een wetenschappelijker boek na ik mee.
    Omdat door slechter zicht ik alleen kan lezen met boek onder loeplamp, of overdag met veel licht van buiten komt het er weinig van, ik moet er echt voor gaan zitten.
    En ik heb weer een abonnement op luisterboeken genomen, Jullie kennen de Zeven Zussen boeken vast wel, ik het ze gelezen en in mei komt het laatste deel uit en ben ik ze aan het luisteren om weer erin te komen en je veel details bent vergeten.
    Vandaag ga ik vooral tijdschriften lezen die moeten nodig naar de buurvrouw, we ruilen altijd

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Lot, vervelend dat je zicht slechter is. Mijn man leest geen boeken maar luistert ze. Ik vind dat zelf niet zo fijn. De boeken van de Zeven Zussen heb ik van gehoord, heb er eentje geprobeerd maar het is niet mijn genre. Tijdschriften lees ik ook al een poos niet meer. Heb onlangs een goedkope deal voor 6 maanden Saar genomen, maar viel enorm tegen.

      Verwijderen
  6. Ik vind inderdaad het taalniveau van "jongeren" schrikbarend - soms ook al van collega's van in de 30 - een academische of HBO-opleiding, en dan zoveel taalfouten maken in een stukje wat ze schrijven!
    Ik lees nu minder dan ik zou willen - vind de tv en alle digitale dingen nogal verslavend / veel tijd kosten / minder inspanning vergen... Maar ik mis het wel: mezelf zo kunnen verliezen in boeken als ik als kind deed.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Mrs. H. ik heb - in het onderwijs nota bene! - collega's die veel fouten maken, vreselijk vind ik dat! Ik kan me soms ook even verliezen in allerlei filmpjes op Instagram, maar na een poosje vraag ik me dan af wat ik zit te doen en dan stop ik er weer mee en kijk ik weken lang niet.

      Verwijderen
  7. Alleen maar technisch leren lezen maakt, denk ik, ook dat het niveau van andere schoolvakken daalt. Jammer
    Groet Kniepertie

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Kniepertie, ik weet niet of dat zo is, de exameneisen zijn volgens mij niet veranderd. Maar daar durf ik verder geen uitspraken over te doen.

      Verwijderen
  8. Ik lees ook heel graag en veel. Een hobby die nooit gaat vervelen en waar je - volgens mij - ook nog een hoop van leert. En ach, die meisjesboeken.. Pitty op kostschool, De olijke tweeling, De vijf inderdaad. En ik las alle boekjes over Irmgard die in een sanatorium lag.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Nicky, wij zijn even oud en hebben daardoor precies dezelfde boeken gelezen, ik verslond ze!

      Verwijderen