dinsdag 12 december 2023

31 van 50 - hoe was dat vroeger: werkende moeder

Aaf schrijft af en toe een leuk stuk over vroeger. Ik vind dat interessant om te lezen en bij mij komen er dan veel herinneringen boven. Ik vroeg aan Aaf of ik met haar idee aan de haal mocht gaan, vond ze prima!

Mijn moeder was geboren in 1943. Na de mms ging zij naar de kweekschool. Tegenwoordig heet dat de pabo. Daar leerde ze het vak van schooljuffrouw. Mijn vader zat op dezelfde kweekschool en leerde het vak van schoolmeester. Ze kregen verkering en trouwden in juli 1964, mijn broer was toen al op komst. Ze woonden in Den Haag bij een hospita, er was destijds namelijk ook een tekort aan betaalbare huurwoningen.

Na het behalen van haar hoofdakte (het diploma) ging mijn moeder werken op een lagere school in Den Haag. Mijn vader zakte voor zijn examen en haalde dat een jaar later. Hij kon echter nog niet meteen gaan werken, hij moest eerst nog in dienst. Tegen het eind van zijn diensttijd ging mijn vader solliciteren. Omdat mijn ouders graag een eigen plekje wilden en dit in Den Haag niet te vinden was solliciteerde mijn vader op banen buiten de residentie.

Hij vond een baan in Oudenhoorn. Omdat hij zijn militaire dienst nog moest uitdienen heeft mijn moeder de baan tijdelijk voor hem ingevuld. Mijn broer en vader logeerden door de weeks bij mijn grootouders in Den Haag en bij mijn oma in Rijswijk. 

De diensttijd zat erop en nu was mijn vader niet meer alleen in de weekenden thuis maar de hele week. Hij kon nu ook beginnen aan zijn baan op de lagere school in Oudenhoorn. Mijn moeder werd huisvrouw en zorgde voor mijn broer. In 1967 werd ik geboren in 1969 verhuisden we naar een klein stadje in de buurt omdat mijn vader daar een baan had gevonden.

Toen ik vier jaar werd en vijf dagen per week naar de kleuterschool ging, kon mijn moeder ook weer gaan werken. Ze werkte op de lagere school naast mijn kleuterschool. 's Ochtends vertrok zij eerder dan wij en daarom bracht mijn vader mij, wandelend met zijn fiets aan de hand, naar school. Mijn broer zat op een lagere school vlakbij huis en ging alleen op pad. 

Einde van de kleuterschooldag liep ik naar de school van mijn moeder. Daar sloop ik stilletjes de klas in en mocht ik op het achterste bankje in de klas wachten. In het kastje van mijn bankje lagen een schrift, een potlood en kleurtjes en zo vulde ik het laatste half uurtje van de dag terwijl ik op mijn moeder wachtte. Als haar klas naar huis was en zij haar spullen had ingepakt liepen we samen naar huis. 

Thuis dronken we thee met twee kaakjes van Jamin (waaiers waren mijn favoriet) en dan ging mijn moeder schriftjes nakijken en plaatjes plakken. Soms mocht ik helpen met de plaatjes, maar meestal ging ik spelen, alleen of met vriendinnetjes uit de buurt of van school. 

Toen ik zelf naar de lagere school ging kreeg mijn moeder werk op deze lagere school en in de tweede klas, dat heet nu groep vier, zat ik dan ook bij mijn eigen moeder in de klas. Ik heb dit nooit vervelend gevonden en ook al wist iedereen het, het leverde nooit problemen op. Op school was mama mijn juf, en thuis was mama mijn mama. 

Mijn moeder heeft altijd fulltime gewerkt, tot zij zodanig ziek was en niet meer kon werken. In de laatste jaren van haar leven - ze is net 50 geworden - werkte ze niet meer maar ging ze, als ze dit lichamelijk kon, nog wel af en toe koffie drinken en bijpraten met haar collega's op school.

Veel van mijn vriendinnetjes hadden moeders die huisvrouw waren. Voor mij was het normaal dat mijn moeder vijf dagen per week werkte. Toen ik ging solliciteren (ik woonde in Londen) waren nagenoeg alle banen fulltime functies. Het kwam niet in me op om een parttime baan te zoeken. 

Tegenwoordig zie ik dat veel jonge mensen een baan zoeken voor drie of vier dagen, zodat zij ook nog wat tijd hebben voor andere dingen, dit kunnen kinderen zijn, maar ook hobby's of andere manieren van ontspanning. 

Toen ik 55 werd ben ik 2,5 uur minder gaan werken, iedere dag ga ik nu een half uur eerder naar huis. Als ik 57 ben wil ik daar nog een half uur bij, maar misschien kies ik wel voor een vrije vrijdag. Daar ga ik nog over nadenken. 

18 opmerkingen:

  1. Mijn ouders waren van 1925 en hebben elkaar ontmoet toen ze 15 waren in 1940. Mijn oma en opa woonden boven de schoenenzaak waar mijn vader ging werken als leerling en zo is het gekomen. Mijn moeder ging naar de Industrieschool en werd coupeuse en handwerkjuf. Ze zijn in 1949 getrouwd en door connecties van opa het huis naast hun huren, ik ben van 1950. Mijn moeder is wel als invalkracht blijven werken maar was ook veel in de winkel te vinden. Mijn vader ging later in de meubelzaak van opa werken en deed heel veel vrijwilligerswerk, toch heb ik hem altijd als ontspannen gezien.
    Ik heb zelf grotendeels full-time gewerkt, alleen de eerste 2 jaar na mijn dochters geboorte niet. Door diverse oorzaken heeft mijn (ex)man paar jaar niet kunnen werken en bleef ik full-time werken. Toch heb ik al die tijd niet echt als stressvol ervaren.
    Ik denk dat pas de laatste 30 jaar met de komst van internet zoveel veranderd is en bijgekomen wat "moet" het hele normale leven zo verstoord is dat er bij mensen die er vroeger nooit last van gehad zouden hebben en ook nog meer uren werkten er nu daardoor wel last van kunnen krijgen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goedemorgen Lot, leuk om te lezen hoe het vroeger bij jouw thuis was! Fulltime werken heb ik ook nooit als stressvol ervaren, maar wat meer vrije tijd vind ik nu toch ook erg prettig.

      Verwijderen
  2. Ik geloof dat in de tijd van mijn ouders (jaren 50) het niet gewoon was dat een vrouw bleef werken na haar trouwen. Dat betekende destijds meteen ontslag. Mijn moeder werkte dus niet, maar deed veel vrijwilligerswerk.
    Wat grappig dat je ouders allebei ook in het onderwijs zaten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Klopt Judy, in die tijd werden vrouwen ontslagen. Idioot toch? Niet alleen mijn ouders, ook mijn opa, twee ooms en een tante werkten in het onderwijs!

      Verwijderen
  3. Jouw moeder was haar tijd vooruit met werken. Deed zij naast haar baan het huishouden of "hielp"je vader ook mee?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Izerina, mijn vader kookte altijd en we hadden 'tante Jo' zij kwam twee ochtenden per week schoonmaken. Tante Jo is ruim veertig jaar bij ons gebleven en was onmisbaar in de jaren dat mijn moeder ziek was. Ze was iets ouder dan mijn ouders en is tot haar 76e nog bij mijn vader komen schoonmaken. Ze is twee jaar geleden overleden. Ze was geen familie maar was als een echte tante voor ons.

      Verwijderen
  4. Mijn moeder werkte fulltime mee in het bedrijf van mijn vader. Hiervoor genoot mijn vader een belastingaftrek: de 'meewerkaftrek'. Mijn moeder ontving echter geen loon of vergoeding van mijn vader. Ze mocht natuurlijk wel huishoudgeld uitgeven. Maar in haar paspoort stond: beroep: zonder. Toen ik als jong meisje mijn ouders dit voorhield, was het antwoord dat ze in gemeenschap van goederen getrouwd waren en dat alles dus van hen samen was. Bij mij bleef het toch knagen, dat er iets niet klopte. Maar zo was die tijd.. Groet, Ine

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Ine, wat was dat toch raar en oneerlijk vroeger, gelukkig is dat nu stukken beter geregeld!

      Verwijderen
  5. Jouw ouders waren zeker hun tijd al ver voorruit want toen mijn ouders gingen trouwen moest mijn moeder haar kantoorbaan vaarwel zeggen. Als je trouwde als vrouw dan gebeurde dat zo. Later is mijn moeder wel weer gaan werken. Ze kon thuis werken en deed de administratie van hun eigen stichting. Later toen ook mijn 9 jaar jongere broer oud genoeg was bleef het niet alleen bij thuis werken.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Ellen, ik heb dat nooit zo goed gerealiseerd, maar inderdaad waren ze een heel modern en geëmancipeerd stel.

      Verwijderen
  6. Wat een groot verdriet dat jouw moeder zo jong is overleden.
    Marijke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hi Marijke, ja en toen was ze al lang ziek. OP haar 39e kreeg ze borstkanker en ze heeft daar nog 11 jaar lang mee geleefd. Ze kreeg uitzaaiingen en veel chemo. Uiteindelijk was ze ongeneeslijk ziek.

      Verwijderen
  7. Leuk om al die verschillende verhalen te lezen.
    Mijn ouders zijn getrouwd in 1953. Ze kochten direct een eigen huis, maar tot ze er konden intrekken woonden ze in bij de ouders van mijn vader. Mijn moeder hielp daar wat in het huishouden. Mijn vader was de oudste van acht, dus extra hulp was welkom. Ze verhuisden in 1954 voor ik geboren werd en daarna is mijn moeder huisvrouw geweest tot begin de jaren '60. Mijn vader werkte als laborant maar droomde altijd van een eigen zaak. Zijn vader had ook een eigen zaak, het zat dus wel in de familie. Hoewel het mijn vaders droom was, stond mijn moeder doordeweeks wel in de winkel en bleef mijn vader werken want van de winkel alleen konden we niet leven met vijf man. Mijn ouders hebben de winkel gehad tot in 1980. Vanaf toen werd mijn moeder weer huisvrouw. Ze was toen 50.
    Wat mezelf betreft, ik heb voltijds gewerkt tot aan de geboorte van mijn zoon - van 1975 tot 1982. Nadien heb ik altijd halftijds gewerkt en de laatste jaren zelfs nog veel minder. Ik kon op mijn 62ste met pensioen gaan (weliswaar met te weinig jaren dienst) en dat heb ik met beide handen gegrepen. Nooit spijt van gehad!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leuk ook om jouw verhaal te lezen Myriam! Wat verkochten jullie in de winkel?

      Verwijderen
    2. Mijn ouders hadden, net als mijn grootouders, ern winkel in "granen, zaden en meststoffen". Alles voor tuin en dier zo'n beetje.

      Verwijderen
    3. Dat was een mooi bedrijf, vast ook heel druk in die tijd.

      Verwijderen
  8. Ik denk dat het verstandig is om in het begin, als je nog jong bent, fulltime te gaan werken. Dit werkt allemaal door in vakantiegeld, eindejaarsuitkering en in je pensioen. Sparen gaat dan ook wat makkelijker. In de tijd van kinderen en een achteruitgaande gezondheid kun je altijd nog gas terugnemen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Herma, ja vooral voor je pensioen is het goed om fulltime te werken als je kan. En wat je zegt... je kan altijd nog minder gaan werken als het niet meer zo goed gaat.

      Verwijderen